De robot als leermeester en maatje

Tony Dyson (1947) heeft een dubbele professionele identiteit. Aan de ene kant is de Brit een populaire gast tijdens zogenoemde conventions, bijeenkomsten van strip-, fantasy- en sciencefictionfans in het algemeen en StarWars in het bijzonder. Daar poseert hij dan voor foto’s en deelt hij handtekeningen uit. Daarnaast wordt hij ook regelmatig ingevlogen als het om serieuzere zaken gaat, zoals de robotisering van onze samenleving. Letterlijk. Zo zit hij volgende week in India en volgen er binnenkort trips naar Texas en Zuid-Korea.

In het chique Château Neercanne in Maastricht streek hij gisteren neer voor het IT-Event May the future be with you van The Computer Company. Naar eigen zeggen heeft de Brit, die inmiddels op Malta woont, op zijn oude dag ‘nog een erg interessante loopbaan’.

Die heeft hij, daar windt hij geen doekjes om, te danken aan een piepende, een beetje op een vuilnisbak lijkende robot uit de StarWars-films. „Zonder R2D2 was ik niet waar ik nu ben. Op de conventions kende niemand me in het begin, totdat ik naast die robot ging staan.” En zelfs nu hij wat meer bekendheid heeft verworven, gebeurt het nog wel eens dat mensen denken dat hij James Dyson is, de uitvinder van de stofzuiger-zonder- zak. „Maar dat geeft niks. Hij is mijn neef, we zijn even oud maar hij is een stuk rijker.”

In de wereld van informatica en robotisering heeft Dyson inmiddels ook naam gemaakt. Alles begon met een lezing op de University of Washington in Seattle. Die was zo goed bevallen, dat meer mensen uit de sector bij hem aanklopten voor advies. „Veel wetenschappers zijn grote Star Wars-fans. Dan zit je al meteen op dezelfde golflengte.”

Dyson is geen wetenschapper. Hij is een special-effectsspecialist die zijn sporen in de filmindustrie heeft verdiend. Rode draad daarbij waren altijd robots en hun mogelijkheden. Quasi spelenderwijs heeft hij door de jaren heen de ontwikkelingen op het gebied van robotisering op de voet gevolgd. Hij weet hoe alles begon en heeft een idee waar het naartoe gaat.

Precies de reden waarom directeur Edward Goessens van The Computer Company Dyson naar Maastricht heeft gehaald. „Ook in ons vak kan het gebeuren dat mensen blijven hangen in oude patronen. Dat is funest, want alleen wie zich aanpast, inspeelt op nieuwe ontwikkelingen, die blijft overeind”, zegt Goessens. „Toen Tony Dyson R2D2 ontwikkelde, moest hij meerdere modellen maken die allemaal iets anders konden. Wat in de film trucage is, dat is nu werkelijkheid. De ontwikkelingen gaan razendsnel.”

Dyson heeft twee stokpaardjes als hij naar de toekomst kijkt: 3D-printen en drones. Beide ontwikkelingen gaan de wereld veranderen, zegt hij. „Ik wou dat ik 3D-printers had gehad in de tijd dat ik modellen voor films maakte. Daar kon ik toen niet eens van dromen. Er zijn ontzettend veel mogelijkheden, dat beginnen we ons nu pas goed te realiseren.” Hetzelfde geldt voor drones. „Wie denkt dat dit speelgoed is, maakt een cruciale fout.”

Ook ‘zijn’ Star Wars-robot is zeker geen speelgoed. „R2D2 is in de film een vraagbaak en een maatje dat de mens voorziet van informatie, taken uitvoert en problemen oplost. Zo zie ik de rol van de robot in ons toekomstige leven. Jarenlang hebben we de denkfout genaakt dat zo’n robot een ultiem intelligente alleskunner moet zijn. Onzin. Hij moet goed zijn in een aantal taken. De innovatie zit in de database waarop de robot is aangesloten. Die moet een constante bron van betrouwbare informatie zijn. Daarmee valt heel veel geld te verdienen.”

Klinkt leuk, maar wat als robots te slim worden en zich tegen mensen keren? „Dat moet je mij niet vragen”, grapt Dyson. „Miles Dyson, de uitvinder van het computernetwerk in de film The Terminator dat uiteindelijk de mensheid uitroeit, is naar mij vernoemd.” Dan, serieuzer:„Eigenlijk zijn we allemaal robots. Mensen hebben DNA en instinct, robots hebben software. Mensen doen soms ook verschrikkelijke dingen, het zou naïef zijn te denken dat slimme robots perfect zijn. We moeten er niet bang voor zijn, maar we moeten wel goed uitkijken wat we doen.”