Nationaal Monument MH17 volgend jaar onthuld

Tot een paar jaar geleden was het een weiland, nu is het een park en over een jaar moet hier een herdenkingsbos staan. 298 bomen, één voor ieder slachtoffer van de tragedie met vlucht MH17. In de vorm van het lintje dat in die trieste julidagen van 2014 door zo veel Nederlanders op sociale media werd geplaatst, uit medeleven met de doden en hun familieleden. In het oog van die 'ribbon' komt een massieve, stalen, gedenksteen.Hier komt dus het Nationaal Monument MH17, tussen het Noord-Hollandse dorpje Vijfhuizen en de Polderbaan bij Schiphol - de plek waar de passagiers op 17 juli 2014 hun laatste seconden op Nederlandse grond doorbrachten. Waar je in de verte de verkeerstorens van de luchthaven ziet staan. En waar je altijd wel een vliegtuig hoort en ziet opstijgen of landen.Ans Wanders, die in het park drie honden uitlaat (twee jonge beesten van dochter en buurvrouw en een 18-jarige blinde en dove Beagle van zichzelf) denkt echt niet bij elk toestel dat ze ziet terug aan haar zwager Peter, dat zou ondoenlijk zijn. Maar nu dit park waar ze vaak de honden uitlaat de herinneringsplek voor de MH17-slachtoffers wordt, dwalen haar gedachten onwillekeurig af naar het drama met hem, ruim 50 jaar geleden.

Zomaar gestopt Wanders: ,,Hij kwam in zijn diensttijd om het leven bij een vliegtuigongeluk op de Veluwe. Het toestel vloog te laag, Peter was niet de piloot. Het was een enorme misser. Peter was een genie, eerlijk waar. Hij had de sportacademie al afgerond en zou na zijn tijd in het leger medicijnen gaan studeren. Hij wilde sportarts worden, was zo beloftevol. In één klap hield alles op. En zo was het bij die MH17 in 298 gevallen, probeer daar eens over na te denken. Al die levens, zomaar gestopt.''De initiatiefnemers zinnen op een bos met een mix van verschillende boomsoorten, van lijsterbes tot meidoorn - juist om de verscheidenheid van de passagiers te benadrukken. Ieder slachtoffer krijgt een eigen boom met een naamplaatje. Ze komen per familie bij elkaar.Nabestaanden kunnen de boom van hun dierbare zelf inrichten als een permanente gedenkplek, met bijvoorbeeld foto's of knuffels. Ze mogen bij het planten van de bomen ook de as van slachtoffers begraven.,,Het monument is tijdloos en allesomvattend'', zegt nabestaande Robbert van Heijningen. Binnen de Stichting Vliegramp MH17 is hij lid van de werkgroep herdenking en monument. ,,Het 'oog', dat naar boven is gericht, is vanuit een vliegtuig goed te zien. Het staat symbool voor de blik naar de toekomst, en een terugblik op het verleden.''Het is volgens Van Heijningen een bos dat voor iedereen toegankelijk is en vooral geen 'begraafplaats'. ,,Je kunt ernaartoe gaan om te gedenken, maar ook om er gewoon te zitten of te wandelen. Het amfitheater zal ook voor andere gelegenheden worden gebruikt, zodat het niet een plek is alleen voor MH17.'' Juist omdat het nog steeds niet veilig genoeg is om naar Oekraïne te reizen, is het nationaal monument bij Vijfhuizen voor nabestaanden heel belangrijk. Van Heijningen: ,,We hebben geen toegang tot de rampplek. Dit monument is de enige plek waar we echt naartoe kunnen, en waar we iets terugzien van onze dierbaren. Een plek waar je troost kan halen en waar de slachtoffers altijd blijven voortleven. De rampplek in Oekraïne is voor mij slechts de plek van het ongeluk, waar mijn broer en zijn gezin zijn ontzield. Het monument in Vijfhuizen is voor mij gevoelsmatig de plek waar ze straks 'liggen'.''

GedenkwandIn de punt van het bos komt een amfitheater dat plaats biedt aan 800 tot 1.000 mensen. Daar komt een stalen gedenkwand met de namen van alle slachtoffers, met daarbinnen een roestvrijstalen sculptuur in de vorm van een oog. Kunstenaar Ronald Westerhuis maakte het ontwerp. ,,Geïnspireerd op drie andere gedenktekens'', verduidelijkt de Zwollenaar. ,,Het nationale, bindende karakter van het monument op de Dam, die indrukwekkende abstractie van het Berlijnse Holocaust-monument en de impact van de namen van alle slachtoffers zoals bij het Vietnam-monument in Washington.''Nooit eerder maakte hij een monument. ,,Ontzettend eervol dat de nabestaanden mijn ontwerp hebben uitgekozen. En ik ben blij dat ik op deze manier iets kan doen voor ze, dat troost biedt.''In Vijfhuizen klinkt hetzelfde geluid. Natuurlijk zijn er vragen over parkeergelegenheid en de hoeveelheid bezoekers, maar wat in het dorp overheerst, is dit gevoel: wat mooi dat de nabestaanden hier een plek krijgen voor hun gevoelens. Bovendien - en dat is meer praktisch: het park stelt nu nagenoeg niets voor. Wat jonge bomen, een paar wandelpaden met grind, slecht gemaaide grasstroken. Ans Wanders: ,,De meeste mensen hier zeggen: maak er dan maar een mooi bos van. Ik ook, ja. Het is voor de MH17-slachtoffers, maar mijn gedachten zullen hier nog vaak afdwalen naar Peter.''