CZ gaat schulden overnemen van probleemgezinnen

Probleemgezinnen kosten de Nederlandse belastingbetaler circa 100.000 euro per jaar, zo blijkt uit cijfers van het rijk. Wie zich ernstig in de schulden steekt, komt vaak in een vicieuze cirkel terecht. Je komt op straat te staan, je raakt aan de drank of drugs en je gezondheid holt achteruit. Dat leidt ertoe dat soms wel 25 verschillende hulpverleners aan de deur staan.Dat moet anders, vindt zorgverzekeraar CZ. Het bedrijf begint vandaag in Den Haag een proef, waarbij de komende vijf jaar bij 250 probleemgezinnen de hulpverlening wordt teruggeschroefd. Dat moet leiden tot een besparing van 4,75 miljoen euro. ,,De eerste klap is het wegwerken van de schulden'', zegt Eelke Blokker van Sociaal Hospitaal, de organisatie die door CZ is ingehuurd om de proef uit te voeren. ,,We vragen allereerst wat het gezin zelf wil. Het antwoord is bijna altijd hetzelfde: huisje, boompje, beestje. Zonder gezeik aan het hoofd. Dat gezeik is dan in veel gevallen een deurwaarder die geld eist. Soms helpt het als we de schulden opkopen. Dan moet het gezin aan ons terug betalen. Dat maakt het al een stuk overzichtelijker.'' Daardoor valt een deel van de stress weg, waardoor mensen lekkerder in hun vel zitten en andere hulpverleners, waaronder maatschappelijk werk en psychologen, minder vaak op bezoek hoeven komen. ,,Dat levert dus een besparing op en leidt ertoe dat de kwaliteit van het leven van de gezinnen verbetert.'' Sociaal Hospitaal krijgt niet zomaar carte blanche om naar eigen believen te snijden in het aantal hulpverleners. ,,Het is een proef waarbij heel veel mensen over onze schouders meekijken. Als wij een verkeerde beslissing dreigen te maken, wordt direct ingegrepen.'' De gemeente Den Haag laat weten het werk van Sociaal Hospitaal 'periodiek' te controleren. Een externe accountant houdt bij of de besparing ook daadwerkelijk wordt gehaald.'

Blokker en zijn mensen keken de afgelopen jaren in huis bij circa 170 probleemgezinnen in dertig verschillende steden. ,,We zagen dat in bijna alle gevallen de financiële sores leidde tot een kettingreactie van problemen. Een moeras waaruit ze door een woud aan regeltjes zelf niet meer uit kunnen komen."Neem nu de alleenstaande moeder die met haar kinderen na een vechtscheiding op straat is komen te staan. ,,Doordat ze een restschuld heeft, komt ze niet met voorrang in aanmerking voor een huurhuis. De enige optie is dan de maatschappelijke opvang. Dat kost 120 euro per nacht. En kinderen zijn daar lang niet altijd welkom. Die moeten dus naar een pleeggezin. Ook dat kost duizenden euro's.''Nu krijgt dit soort gezinnen soms wel 25 verschillende hulpverleners aan hun deur. ,,Waarvan de onderlinge afstemming lang niet altijd even goed is'', zegt Blokker. ,,Of die pas in actie komen als het ene probleem is opgelost. Een psychiater die pas hulp wil verlenen als de verslaving onder controle is. Maar bij de verslavingszorg geen voet tussen de deur krijgt, omdat er psychische problemen in het spel zijn.''Lijkt het opkopen van schulden niet heel erg op de huidige schuldsanering? ,,Wij bieden een integraal plan en kijken verder dan de schuld alleen. Daarnaast zien we dat zestig tot zeventig procent van de mensen die zich nu aanmelden voor schuldhulpverlening afvalt. Dat zijn dan zelfs nota bene alleen nog de mensen die zich überhaupt hebben aangemeld. Dus slechts het topje van de ijsberg wordt geholpen.''Gezinnen kunnen overigens niet lekker achterover leunen. ,,Nee, er wordt natuurlijk wel verwacht dat ze zelf ook aan de slag gaan'', zegt Blokker. ,,Bijvoorbeeld door een ongezonde levensstijl aan te passen. Soms moet je even doorduwen en vallen er harde woorden. Maar onze ervaring is dat verreweg in de meeste gevallen mensen zelf ook willen dat hun leven verandert.''Als de proef in Den Haag slaagt, wil CZ het concept ook in andere steden gaan uitrollen.