Gemeenten vragen kabinet om steun bij sociale taken
Foto ter illustratie. — © iStock
Het kabinet moet de honderd gemeenten die nu al tekort komen op de uitvoering van de Wmo, de jeugdzorg en andere overgehevelde sociale taken te hulp schieten. Er moet een ‘noodfonds’ komen waarop zij een beroep kunnen doen.
Dat staat in een motie van zes gemeenten, waaronder Maastricht, die met algemene stemmen is aangenomen op het jaarlijks VNG-congres.
DecentralisatiesSinds begin 2015 zijn de gemeenten verantwoordelijk voor alle jeugdzorg, de uitvoering van de nieuwe Wet Maatschappelijke Ondersteuning (Wmo) en de participatiewet. Samengevat zijn dit de drie decentralisaties in het sociaal domein. Bij het overhevelen van de taken van het rijk naar de gemeenten, werd het budget indertijd met zo’n 35 procent gekort.
Recent onderzoek leert dat nu al een kwart van alle gemeenten geld tekort komt in het sociaal domein. Venlo verkeert in politieke crisis sinds het college begin mei bekendmaakte dat de stad 11,9 miljoen euro tekort komt. Maastricht kon voor 2016 een tekort van 8 miljoen op vooral de jeugdzorg en de Wmo nog bijpassen uit de reserves, maar betwijfelt of dat dit jaar weer lukt.
ProblemenDe honderd gemeenten die niet uitkomen met het budget komen samen zo’n 300 miljoen euro tekort. 60 procent van de gemeenten vreest problemen binnen nu en vijf jaar. Ze waarschuwen dat de continuïteit van de zorg en de toegang tot zorg op het spel staan en laken ook het tempo waarin Den Haag de transformatie heeft doorgevoerd en de effecten - lees meevallers op de rijksbegroting - inboekt.
ProfiterenDe Maastrichtse wethouder Jack Gerats, die met collega’s in Leeuwarden, Nijmegen, Enschede, Nijmegen, Almere en Zoetermeer afgelopen maanden stevig lobbyde voor extra geld, is blij met de aanvaarde motie. “Financieel wringt het overal flink. Daar moet gehoor voor zijn. Gelukkig hebben we economisch het tij mee. De groep burgers die een beroep op ons doet, moet daar ook van profiteren.”
AanspraakOver hoeveel geld er in het ‘noodfonds’ moet worden gestort, laten de indieners van de motie zich niet uit. Dat is aan het kabinet. Jaarlijks ontvangen de 33 Limburgse gemeenten samen zo’n 1 miljard euro voor het sociaal domein. Gemeenten zouden aanspraak moeten kunnen maken op het nieuwe fonds als ze ‘kunnen aantonen dat ze zich als lerende organisatie vol inzetten op innovatie en transformatie’. Naast de instelling van het transformatiefonds roept de VNG-motie het kabinet ook op te analyseren en evalueren of de beschikbaar gestelde budgetten überhaupt wel toereikend kunnen zijn.