Boze nabestaanden: lijdensweg Q-koorts was erbarmelijk

De gezichten van mensen die overleden aan Q-koorts. © Eric Schreurs/BD

Een groot deel van de slachtoffers van chronische Q-koorts is na een erbarmelijke lijdensweg gestorven. Dat blijkt uit gesprekken die het Brabants Dagblad voerde met de nabestaanden van twintig Q-koortsdoden.

Chris van Mersbergen en Richard Clevers

Veel nabestaanden zijn boos en getraumatiseerd. Ze zijn ervan overtuigd dat hun dierbaren nog hadden geleefd, als medici meer kennis hadden gehad en er eerder een juiste diagnose was gesteld. Ook het feit dat er vanuit Den Haag nooit échte erkenning is gekomen voor hun trieste lot, doet veel pijn.

UitbraakDe Q-koortsepidemie brak uit in 2007 en duurde tot 2010. In Limburg, Noord-Brabant en Gelderland kregen vele honderden mensen te maken met gezondheidsklachten. De infectieziekte werd vooral verspreid door besmette geiten en schapen. In onze provincie werden om die reden zes geitenhouderijen geruimd. Officieel zijn inmiddels 75 mensen overleden aan de gevolgen ervan, maar waarschijnlijk zijn het er meer.

TraagVanuit onder meer GGD en RIVM werd de medische wereld van Q-koorts op de hoogte gesteld. Het Nederlandse Huisartsen Genootschap (NHG) zegt dat de informatievoorziening naar huisartsen 'wat traag' op gang kwam omdat instanties het 'Q-koortsprobleem wellicht wat laat hebben onderkend'. Maar Roel Coutinho, toenmalig directeur van het centrum infectieziektebestrijding van het RIVM, zegt dat iedere arts op de hoogte was. "Ze wisten het. Maar het blijft een moeilijke diagnose."

ChronischHuisarts en Q-koortsautoriteit Alfons Olde Loohuis uit Herpen bevestigt dat laatste. "De Q-koortsbacterie kan zich op verschillende plekken in het lichaam gaan nestelen. Als je als arts niet aan Q-koorts denkt, vind je het ook niet." Koos van der Velden, hoogleraar Public Health aan het Radboudumc, voegt toe: "De ernst van chronische Q-koorts, vooral qua aantallen, is ook pas later duidelijk geworden."

RisicogroepenDe meeste mensen die overleden hadden de chronische variant van Q-koorts. Deze komt vooral voor bij risicogroepen zoals zwangeren, en mensen met hartklep- en vaatproblemen, maar hoeft met de juiste medicatie niet dodelijk te zijn. Het RIVM onderzoekt op dit moment of bepaalde risicogroepen op Q-koorts getest moeten worden.

Nog steeds meldt zich eens per maand een nieuwe patiënt. Vrijwel altijd gaat het om mensen die tijdens de epidemie zijn besmet. Nieuwe besmettingen zijn er nauwelijks meer.