Doorbraak door 'DNA-voedsel'?
Veel bewegen, maar mogelijk ook ‘DNA-voedsel’ kan de Limburgse jeugd op termijn gezonder maken en houden — © Lé Giesen
Jongeren in Limburg zijn relatief ongezonder dan elders. Maar een klein deel van hen krijgt voldoende beweging en eet genoeg groenten en fruit. Daarin moet verandering komen. Kan ‘DNA-voeding’, waar de Brightlands Campus Greenport Venlo op inzet, daarbij helpen?
In Venlo staat straks een bijzonder apparaat. Op een nu nog lege plek in Villa Flora op de Brightlands Campus Greenport Venlo verrijst de Cooker, een testfabriek waarmee wetenschappers onderzoek doen naar het meest gunstige voedsel, passend bij je achtergrond. De machine filtert het vocht uit groenten en fruit. Hierdoor blijft een concentraat over. Dat speelt een cruciale rol bij het maken van voeding die rekening houdt met de consument. Je DNA bepaalt welke voeding bij je past.
Het is een voorbeeld van een van de speerpunten van de Venlose Brightlands-campus: gepersonaliseerde voeding, oftewel welke voeding past bij wie? Genetische achtergrond en individuele behoeften spelen daarbij een grote rol.
Toxicoloog en professor aan de Universiteit Maastricht Theo de Kok zei bij de aftrap van de bouw van de elf meter hoge testfabriek: „Weerstand is erfelijk bepaald. Iedereen heeft een andere genetische achtergrond. Mensen reageren verschillend op voeding, ook op voedsel waarvan we aannemen dat het gezond is.” Anders gezegd: gezonde voeding blijkt in de praktijk niet voor iedereen even gezond te zijn.
De Kok: „De Cooker produceert geen supplement, maar een volwaardig voedingsmiddel: alle voedingsstoffen blijven namelijk behouden.” De Cooker maakt straks producten van verschillende combinaties van groenten en fruit. Doordat een geconcentreerde versie overblijft, kan de vorm verschillen. Je kunt er bijvoorbeeld chips of croutons van maken. Ook kun je het door muesli mengen, of het vermalen en meebakken in een brood.
De concentraten blijven even gezond als groente of fruit, die mensen op deze manier bijna o ongemerkt binnenkrijgen. Als dit lukt is dat zeker goed voor Limburg, waar het in vergelijking met de rest van Nederland slechter gaat met de gezondheid. Volgens De Kok kun je bij voeding op maat ook zorgverzekeraars betrekken. ,,Als mensen langer en gezonder leven, heeft dat ook invloed op ziektekosten en op arbeidsproductiviteit.” Hij ziet een mooie toekomst: ,,Ooit ga je naar de supermarkt waar je paspoort wordt uitgelezen en je precies de voedingsmiddelen meekrijgt die je nodig hebt.”
Voeding afgestemd op basis van je DNA, het lijkt misschien nog ver weg en wat futuristisch, maar eind dit jaar moet de Cooker al operationeel zijn. Kan de testfabriek helpen om de jongeren in Limburg gezonder te maken? Vorige week kwamen deskundigen bijeen in Villa Flora om te spreken over de gezondheid van Limburgse jongeren, en hoe die te verbeteren. Ondanks de investeringen van de Provincie loopt de gezondheid in de provincie altijd nog achter op die van de rest van het land.
Gedeputeerde Marleen van Rijnsbergen (Werk en Welzijn) verklaarde op de Venlose Brightlands-campus: „Niet ieder kind krijgt dezelfde kansen. Het ligt er nog steeds aan waar je wieg staat.” De aanwezigen concludeerden: de enige zekerheid voor gezonde jongeren zijn gezonde ouders. Zij moeten een voorbeeld stellen. Het gaat er uiteindelijk om dat jongeren, de werknemers van de toekomst, lekker in hun vel zitten. Wat dat precies inhoudt, is moeilijker te meten.
Bewustwording
Iedereen in Villa Flora was het erover eens dat verandering begint bij bewustwording en vooral meer beweging. De termen Cooker en DNA vielen op de bijeenkomst niet, maar het lijkt aannemelijk dat de machine een bijdrage kan leveren aan een ander voedingspatroon. De fruit- en groentenconcentraten uit de Cooker zorgen er straks misschien wel voor dat jongeren meer gezonde voeding eten. Die voeding lijkt een groep jongeren nu structureel mis te lopen.
Kweekvlees in de supermarkt, nog even geduld
Ook de Brightlands Maastricht Health Campus legt zich toe op voeding van de toekomst, bijvoorbeeld met Mosa Meat: kweekvlees gemaakt uit de stamcellen van een koe. Dit vlees moet leiden tot 90 procent minder gebruik van landbouwgrond en zorgen voor een lagere uitstoot van het broeikasgas methaan. Duurzaam dus en diervriendelijk: er zijn veel minder dieren nodig voor vleesproductie.
Mark Post, met voedingstechnoloog Peter Verstrate medeoprichter van Mosa Meat: „95 procent van de mensen eet vlees. Voor het reduceren van vlees uit veeteelt zijn een aantal oplossingen. We kunnen allemaal vegetariër worden of vegetarische substituten zoals plantaardige hamburgers eten, die geen groot publiek aanspreken. Of kweekvlees. De keuze is natuurlijk aan de consument. Maar kweekvlees maakt het mogelijk een weefsel te produceren dat exact hetzelfde is als ‘ouderwets’ vlees en kan de behoefte aan vlees bevredigen.”
Mark Post bekijkt spiercellen in het laboratorium
Post schat dat de kweekburger binnen vier à vijf jaar verkrijgbaar is in restaurants. Dan zal de prijs nog wel hoog zijn: tussen de 10 en 20 euro. Daarna duurt het nog jaren voordat kweekvlees echt in de supermarkt ligt. De ambitie is om de burger dan onder de normale vleesprijs te verkopen. Met duurzaamheid komt Mosa Meat tegemoet aan een van de doelen van Brightlands, naast gezondheid.
Lees het volledige interview met Mark Post hier op delimburger.nl/brightlands