Week 2 van de Limburgse bevrijding: Sittard wordt frontstad en Fred Astaire treedt op voor de troepen

In de week van 19 tot 26 september 1944 wordt het feestvierende Sittard bestookt met granaten. Superster Fred Astaire komt naar Zuid-Limburg om de troepen een hart onder de riem te steken en in Antwerpen begint de Slag om de Schelde

onze verslaggevers

Bevrijd deze week

19 september: Bingelrade, Born, Broeksittard, Brunssum, Buchten, Douvergenhout, Einighausen, Grevenbicht, Guttecoven, Jabeek, Limbricht, Merkelbeek, Obbicht, Onderbanken, Overhoven, Papenhoven, Schinnen, Schinveld, Schipperskerk, Sittard, Stadsbroek 22 september: Stramproy, Tungelroy, Weert. 25 september: Haanrade, Hunsel, Ittervoort, Meijel (*), Neeritter, Thorn.

* Bevrijd voor de eerste keer.

Sittard bevrijd maar vijf maanden frontstad

SITTARD, dinsdag 19 september. Bevrijd Sittard viert feest rond de tanks van de Amerikanen. Maar ‘s avonds begint de eerste granaatbeschieting van de Duitsers: daarbij vallen vijf burgerdoden. Sittard blijft vijf maanden frontstad. Wanneer de geallieerden weer optrekken is Sittard vernield en zo goed als leeg. Aanvankelijk wil de Amerikaanse legerleiding bij Sittard een begraafplaats inrichten, vanwege de onrust wordt besloten elders een plek te zoeken. Dat wordt Margraten.

Lees hier alle verhalen in onze serie over 75 jaar bevrijding.

Voor het eerst in maanden een douche

De geallieerden rukken op en betreden op meerdere plekken Duits grondgebied. Plaatsen als Hillensberg, Wehr, Millen, Gangelt en Gillrath worden fanatiek verdedigd maar kunnen niet tegen de geallieerde overmacht op. Amerikaanse en Britse soldaten kunnen voor het eerst sinds de invasie in Normandië douchen of in bad. Met name in de Staatsmijnen wordt dankbaar gebruikgemaakt van daar aanwezige faciliteiten.

Fred Astaire treedt op voor GI’s in Oost-Maarland

© : ‘De bevrijding van Eijsden-Margraten in september 1944’ / foto uit collectie Amerikaanse leger

OOST-MAARLAND, dinsdag 19 september. In de buurt van Eijsden vindt een grote openluchtshow plaats om het moraal onder de soldaten hoog te houden. Een van de sterren die er optreden is de wereldberoemde acteur en danser Fred Astaire (Top Hat). Ook Marlene Dietrich is er. De Duitse diva die zich al in de jaren 30 tegen Hitler keert is enorm populair. Ze zal later in Heerlen Amerikaanse soldaten, op verlof van het front, vermaken.

Lees ook: ‘Mutti, mutti’, roept de soldaat, en dan klinken er schoten

Red Ball Express trekt de aandacht van burgers

NIEUWSTADT, woensdag 20 september. De Red Ball Express krijgt een tijdelijke eindhalte in Zuid-Limburgse plaatsen. Amerikaanse troepen moeten halt houden en hun bevoorrading op orde brengen. Vanuit Normandië rijden dagelijks 6000 trucks naar het front. Langs de straten in Limburg staan immense rijen munitiekisten en ander materiaal.

Een brug te ver

ARNHEM, donderdag 21 september. Het Eerste Britse luchtlandingsleger heeft de Arnhemse Rijnbrug meer dan drie dagen in handen. Uiteindelijk moet de brug worden opgegeven. Het gevecht zal uiteindelijk verfilmd worden (A Bridge too Far).

Slag om de Schelde begint

ANTWERPEN, vrijdag 22 september. De Slag om de Schelde begint. De bevrijding van Zeeland moet ervoor zorgen dat de haven van Antwerpen gebruikt kan worden zonder beschietingen door de Duitsers. De haven is cruciaal voor de aanvoer van materiaal en manschappen op het continent

Front tot stilstand na staken Market Garden

VALBURG, zondag 24 september. De generaals van het Britse 30e Legerkorps beslissen op de Conferentie van Valburg dat Operatie Market Garden moet worden gestaakt. Hiermee eindigt de Slag om Arnhem. Het is tegen de zin van de Poolse generaal Sosabowski die een aanval op de uitgeputte Duitse troepen wil inzetten. Het mislukken van Market Garden zal een zware tol eisen.

Lees ook: Week 1 van de Limburgse bevrijding: Eerste Amerikaan sneuvelt en Valkenburgers op de vlucht

Luister ook naar de tweede podcast in de serie Over Vrijheid gesproken, waarin Jos van den Camp spreekt met lezers van De Limburger die de bevrijding hebben meegemaakt. Deze keer met Ans Thijssen (82) uit Urmond die nooit zal vergeten hoe een Duitse soldaat haar op zijn schoot nam en een foto van vrouw en kind tevoorschijn nam: