Veeg uit de pan van de minister doet pijn in provinciehuis

Lees ook: Minister deelt tik uit aan provincie Limburg over bijklussers

Daarmee reageren zij op het antwoord van minister Kajsa Ollongren van Binnenlandse Zaken op Kamervragen van GroenLinks en de PvdA over deze kwestie. Het college van GS ‘heeft met instemming kennis genomen’ van die brief van Ollongren en collega-bewindslieden.

Troost

Maar troost kunnen de provinciebestuurders niet ontlenen aan dat antwoord van woensdag. Ollongren geeft het college juist een veeg uit de pan.

De Limburger en NRC berichtten eind juni dat Limburg absolute koploper is bij het verstrekken van betaalde opdrachten aan voormalige bestuurders en oud-politici. In de periode 2015-2018 kregen 31 personen voor bijna 2 miljoen euro (inclusief btw) aan werk. Dat is meer geld dan de andere provincies samen hiervoor uittrokken.

Opheldering

De Tweede Kamer reageerde verontwaardigd, terwijl Ollongren opheldering vroeg aan Bovens. Uit diens ambtsbericht maakt de minister op dat het college van GS regelmatig gebruikmaakt van zijn bevoegdheid om af te wijken van de provinciale aanbestedingsregels. Opdrachten worden dan direct gegund, terwijl meer partijen een kans moeten krijgen.

Daar is Ollongren niet blij mee. Zij is van mening dat ‘om vragen over (schijnbare) belangenverstrengeling te voorkomen, juist bij de opdrachtverlening aan dergelijke personen zoveel mogelijk uit zou moeten worden gegaan van het vragen van meerdere offertes’. En als het college van GS dan toch een uitzondering op de regels wil maken, ‘dan moet dat extra goed onderbouwd en maximaal transparant’ gebeuren. Het gouvernement mag hierover een brief van Ollongren verwachten.

Code

Doen we al, schrijven GS aan Provinciale Staten over de aanbeveling van Ollongren. Het college constateert dat uit de antwoorden van de minister blijkt dat Limburg niet gehandeld heeft in strijd met wet- en regelgeving. Ollongren schrijft in haar antwoorden echter vooral op wat Bovens haar heeft bericht, zonder daar nadrukkelijk zelf iets van te vinden. Bijvoorbeeld bij de stelling dat gedeputeerde Ger Koopmans de voor hem geldende gedragscode niet heeft geschonden door mee te doen aan de besluitvorming over een klus voor zijn vriend en oud-Kamerlid Joop Atsma.

En verder houdt de minister zich op de vlakte bij de melding van de gouverneur dat Limburg bij het inschakelen van oud-bestuurders geen aanbestedingsregels heeft geschonden. Alleen bij de opdrachten voor voormalig PVV-gedeputeerde Antoine Janssen ging wat mis, zegt Bovens. Die kreeg voor driekwart miljoen euro werk toegeschoven. Dit is gecorrigeerd doordat het college achteraf alsnog instemde met het niet vragen van meerdere offertes. Zo’n ‘achteraf-besluit’ is onrechtmatig, constateert de door De Limburger en NRC geraadpleegde aanbestedingsexpert Hein van der Horst.

Waarschuwing

Ollongren laat een duidelijke waarschuwing horen bij de door de kranten gesignaleerde dubbele rol van de door de provincie als ‘ambassadeur’ ingehuurde oud-minister Maxime Verhagen. Die oud-minister, die deuren moet openen voor Limburgse bedrijven, is betaald adviseur van Nedcar-eigenaar VDL terwijl hij als betaald Limburgs ambassadeur gesprekken voerde met datzelfde VDL. Zo’n situatie levert volgens Ollongren bijna altijd een dilemma op. ‘Dan verdient het wat mij betreft aanbeveling expliciet afspraken te maken over het uitsluiten van strijdige belangen en belangenverstrengeling te voorkomen.’

Met de activiteiten van Verhagen om voor Limburg werk binnen te hengelen bij de opdracht voor de Joint Strike Fighter is volgens de bewindslieden niets mis. Die bijten niet met het werk dat Verhagen op dit vlak ook voor het Rijk doet. Van een dubbele betaling zou geen sprake zijn.

Corrigerend

Het is nu ‘aan de provincie om passende maatregelen te nemen’, oordeelt Ollongren. Zij verwacht dat de ‘provinciale democratie zelf zo nodig corrigerend optreedt’. Limburg gaat het beleid ook al aanpassen. De Zuidelijke Rekenkamer is verder gevraagd de hele kwestie te onderzoeken.

Het college van GS ziet de uitkomst daarvan met vertrouwen tegemoet. Het is ervan overtuigd ‘naar eer en geweten gehandeld te hebben’.