‘Weertenaren beseffen te weinig hoe mooi het kanaal is’

„Het mooie aan het kanaal is, dat iedereen er weleens langs heeft gefietst of gewandeld,” vertelt Theo Derksen. Bij Theo roept het kanaal stilte op en hij kan genieten van de weerspiegeling van het water. „Iedereen heeft beelden bij het kanaal en dat maakt deze tentoonstelling zo toegankelijk.” De expositie ‘Grand Canal’ is een hedendaags virtueel reisverslag over hoe het kanaal vroeger en nu wordt beleefd. De tentoongestelde foto’s, video’s en installaties zijn gemaakt door Lilian Creemers, Theo Derksen en Ma Dengfeng en Chen Shu uit Yuhang.

„Vijf jaar geleden zijn we begonnen met dit kunstproject” vertelt Lilian Creemers. „We zochten naar iets dat beide steden verbond en vonden dat in het kanaal. Door Hangzhou stroomt het ‘Grote Kanaal’ en in Weert het ‘Grand Canal du Nord’.” Beide kanalen zijn door keizers gegraven. In China door de Chinese keizer en in Weert door keizer Napoleon. In 2018 zijn Lilian en Theo naar Hangzhou geweest. Daar hebben ze samen met de kunstenaars Ma Dengfeng en Chen Shu kunstwerken gemaakt rond het kanaal daar. Het resultaat was een hedendaags artistiek en visueel reisverhaal, dat is tentoongesteld in de Yuhang Library (Hangzhou-China) in mei en juni 2018.

In 2019 kwamen Ma Dengfeng en Chen Shu naar Weert om inspiratie op te doen voor de Zuid-Willemsvaart. „Zij vonden het een prachtig kanaal. De Chinezen zijn ontzettend trots op hun kanaal. Dat staat in schril contrast met hoe wij Weertenaren ons kanaal beleven. We zouden veel meer moeten beseffen hoe mooi dat is in het Limburgs landschap,” vindt Lilian. Het verschil in beleving is ook terug te zien in het aantal bewaard gebleven documenten. „Over het ‘Grote Kanaal’ zijn vele documenten te vinden, terwijl van het ‘Grand Canal du Nord’, maar weinig historische bronnen bewaard zijn gebleven.” Tussen de documenten over het ‘Grote Kanaal’ vonden Lilian en Theo een reisverslag uit 1795 van de Nederlander Andreas Eberhardus Van Braam. Hij voer tweehonderd jaar geleden per schip vanuit Shanighai naar de Chinese keizer in Peking. Van deze reis zijn destijds door kunstenaars tekeningen op zijde gemaakt.

In de expositie in de Paterskerk zijn onder andere interieurfoto’s van Theo Derksen te zien. Hij heeft deze foto’s in Hangzhou gemaakt van interieurs van huizen gelegen langs het ‘Grote Kanaal’. „Het zijn culturele antropologische beelden geworden. Je ziet wat voor boeken er in de kast staan, wat voor speelgoed er ligt, welke dingen het gezin belangrijk vindt. In Weert had ik deze foto’s niet kunnen maken. Wel in China, omdat daar de deuren openstaan. Je kunt zo bij de mensen naar binnenkijken. Daar doen ze niet moeilijk over. In de Chinese cultuur is ‘wij’ belangrijker dan ‘ik’. Bij ons is dat juist andersom en staat het individu voorop.”

Ook een aantal asielzoekers en statushouders heeft meegewerkt aan de expositie in Weert. Onder andere Wassim Habib. Habib toont een videocompilatie met een gedicht over de invloed van kanalen vanuit zijn visie als vluchteling. Wat hebben Lilian en Theo zelf geleerd van de kunstuitwisselingen? „Dat iedereen kijkt met zijn eigen geschiedenis,” zegt Theo. “Observeren zonder oordeel,” voegt Lilian eraan toe.

De expositie is mede mogelijk gemaakt door de gemeente Weert en de Provincie Limburg en is van 9 tot en met 24 november alleen te bezoeken tijdens de weekenden, op zaterdag en zondag van 13.00 tot 17.00 uur. De toegang is gratis. Op zondag 24 november is er van 15.00 tot 17.00 uur een gratis lezing en rondleiding. Aanmelden hiervoor kan via het contactformulier op www.liliancreemers.info