Publicist en docent Martin van der Weerden is verslaafd aan geschiedenis

Martin van der Weerden voor de wandschildering van Aad de Haas in het trappenhuis van het Bernardinus College. © Peter Trompetter

Dat de historische rubriek ‘Van nu tot nu’ in Via Limburg met aandacht wordt gelezen heeft samensteller Martin van der Weerden geregeld ervaren, vertelt hij enthousiast. „De lezers dragen regelmatig interessante suggesties aan voor nieuwe verhalen”, zegt hij. Van der Weerden (64) is sinds 1984 als docent geschiedenis verbonden aan het Bernardinus College in Heerlen. Inmiddels zijn er zo’n 250 afleveringen van zijn populaire rubriek gepubliceerd.

Hub Bertrand

„Leraar worden was eigenlijk niet mijn bedoeling”, lacht hij. „Na mijn afstuderen aan de universiteit wilde ik het liefst de wetenschap in. Onderzoek doen, hoogleraar of professor worden, dat was mijn liefste wens. Midden jaren tachtig waren er echter nauwelijks kansen om die droom waar te maken. Ik heb er even van mogen proeven, als vader van een gezin met twee kinderen moest ik evenwel al snel op zoek naar een andere baan. Uiteindelijk belandde ik in mijn zoektocht naar werk op deze school. En weet je, ik heb er tot en met de dag van vandaag geen minuut spijt van gehad. Ik ben nooit meer weg gegaan. Sterker: ik geef nog altijd met plezier les.”

Tweede Wereldoorlog

Zijn liefde voor geschiedenis dateert uit zijn kindertijd laat de in Kakert opgegroeide historicus weten. Hij komt uit een rood nest waar zijn vader, mijnwerker en lid van de PvdA, op jonge leeftijd stierf. „Ik ben opgevoed door mijn moeder en mijn oma”, kijkt hij kort terug, „aan tafel thuis ging het vaak over de Tweede Wereldoorlog, de verschrikkingen ervan, de verzetsbeweging, de bevrijding. Ik luisterde gefascineerd naar die verhalen. Toen ik eenmaal kon lezen was geen geschiedenisboek veilig voor me, hele bibliotheken heb ik afgestroopt. Als leerling op het Bernardinus College, ja hoor, werd mijn belangstelling breder en verdiepte ik me in meer dan alleen die WO II. En hoewel economie me uitstekend lag koos ik na lang wikken en wegen uiteindelijk voor geschiedenis als vervolgopleiding. Het was een keuze met mijn hart gemaakt.”

Van nul tot nu

De verhalen in ‘Van nul tot nu’ verbinden de geschiedenis van de oude mijnstreek, de naam Parkstad steekt Martin enigszins, met die van de wereld om ons heen. „Ik beschrijf eeuwenoude gebeurtenissen en actuele thema’s voor iedereen, hoog én laag opgeleid. Mijn stukjes zijn soms amusant met een lach of een traan, soms informatief, dan weer prikkelend. De toon is nooit cynisch of sarcastisch, milde spot en humor ga ik daarentegen niet uit de weg. De regio, mijn stad Heerlen in het bijzonder, staat centraal.”

Boek

Zijn ‘verslaving’ aan geschiedenis heeft Van der Weerden in contact gebracht met het Limburgs Geschied en Oudheidkundig Genootschap en met heemkundeverenigingen. Hij was jarenlang LGOG-secretaris, momenteel is hij voorzitter van de afdeling Parkstad. Daarnaast zet hij zich met het Bernardinus College en de basisscholen Mijn Spoor en De Ganzerik in voor het behoud van het Mijnwerkersmonument in Heerlerheide. Hier worden elk jaar in september de mijnwerkers herdacht die tijdens de oorlog door toedoen van de bezetter omkwamen. „En met leerlingen uit Parkstad én Aken stellen we nu een boek samen met interviews met de hoogbejaarde laatste getuigen van de oorlog. Dat boek komt uit in mei 2020 als afsluiting van 75 jaar bevrijding”, besluit hij. „Wat ik na mijn pensionering ga doen weet ik nog niet. Ik heb veel interesses en blijf op allerlei manieren actief. Geschiedenis blijft daarin een belangrijke rode draad, zoveel is zeker.”