Videobeelden tonen dat Oekraïens vliegtuig geraakt lijkt te worden door raket

Er is een kleine ontploffing te zien, maar het vliegtuig explodeert niet. Het toestel keerde zelfs om naar het vliegveld, maar stortte neer met 176 slachtoffers voor het de luchthaven kon bereiken.

Satellietbeelden

Onderzoekers van journalistiek netwerk Bellingcat menen nu te weten waar de video werd opgenomen. Door satellietbeelden en vluchtgegevens naast elkaar te leggen, kwamen ze tot de conclusie dat de beelden werden gemaakt in een buitenwijk van Teheran, ten westen van de internationale luchthaven.

Uit de beelden blijkt dat er ongeveer tien seconden verstrijken tussen de flits van een raket en het geluid van de explosie die de camera bereikt. De geluidsvertraging geeft volgens The New York Times aan dat het vliegtuig op het moment van de botsing iets meer dan twee mijl van de camera verwijderd was. Die afstand komt overeen met de route van de vlucht van Ukraine International Airlines, zoals vastgelegd door het vluchtvolgbedrijf FlightRadar24.

Lees ook: Canadese premier Trudeau: Bewijs dat Oekraïens vliegtuig uit lucht is geschoten door Iraanse raket

Onrustwekkend

De Amerikaanse president Donald Trump liet eerder al weten dat hij sterke bedenkingen had bij de omstandigheden waarbij het vliegtuig gecrasht is. ,,Iemand heeft mogelijk een fout gemaakt aan de andere kant’’, aldus Trump. De crash vond immers plaats in dezelfde nacht dat Iran raketten afvuurde naar Amerikaanse bases in Irak. ,,Ik heb het gevoel dat er iets verschrikkelijks is gebeurd.’’

Ook de Canadese premier Justin Trudeau gelooft dat een raketaanval de oorzaak is. De Britse premier Boris Johnson zegt eveneens ‘zeer onrustwekkende informatie’ verkregen te hebben. Volgens Iran is het echter ‘wetenschappelijk onmogelijk’ dat het toestel door een raket werd neergehaald.

Iran spreekt van een ongeluk en zegt dat het vliegtuig in brand vloog voor het neerstortte. ,,Verschillende binnenlandse en internationale vluchten vlogen op hetzelfde moment in het Iraanse luchtruim op dezelfde hoogte van 8000 voet. Dat verhaal van een inslag van een raket kan helemaal niet correct zijn’’, zegt het Iraanse ministerie van Transport.

Volgens anonieme regeringsbronnen in de VS blijkt uit satelliet- en andere gegevens dat het vliegtuig door twee Iraanse raketten uit de lucht is geschoten. Dat zou ‘per ongeluk’ gebeurd zijn, omdat de Iraniërs dachten dat ze aangevallen werden. Op satellietbeelden zou te zien zijn hoe twee raketten net voor de crash worden afgevuurd, waarna een explosie volgt.

Diepgaand onderzoek

De Canadese premier Trudeau roept op tot een diepgaand onderzoek naar de crash. Op de vraag in welke mate de VS verantwoordelijk zijn voor wat er is gebeurd, omdat zij eerst een vooraanstaande Iraanse generaal hebben gedood, wilde Trudeau niet reageren. Momenteel is het nog te vroeg om een schuldige aan te wijzen voor de crash of conclusies te trekken, stelt hij.

Eerder schreef het tijdschrift Newsweek al dat het toestel geraakt is door een luchtafweerraket. Newsweek citeerde anonieme verantwoordelijken van de Amerikaanse en Iraakse inlichtingendiensten en een hooggeplaatste bron binnen het Pentagon. In het veld waar het vliegtuig neerkwam, zouden ook onderdelen van raketten zijn teruggevonden.

Russische raket

Op sociale media circuleren beelden van de resten van een Tor-M1-raket van Russische makelij, maar het is onduidelijk of die beelden echt zijn. Ook de conservatieve nieuwszender Fox News vernam dat het vliegtuig per vergissing door een Iraanse luchtafweerraket van Russische makelij is neergehaald. Volgens Fox News heeft Rusland in 2007 29 Tor-M1’s aan Teheran geleverd als deel van een in december 2005 ondertekend contract ter waarde van 700 miljoen dollar.

Oekraïense autoriteiten lieten donderdag al weten verschillende mogelijke oorzaken te onderzoeken voor de crash van de Boeing 737 van Ukraine International Airlines in Teheran. ,,Wij onderzoeken minutieus alle hypothesen’’, zei Serguiï Danylov, secretaris van de Oekraïense Veiligheids- en Nationale Defensieraad, aan het Franse persbureau AFP.

Kiev stuurt 45 deskundigen naar Teheran. Het team hoopt te kunnen deelnemen aan het onderzoek, in het bijzonder aan het ontsleutelen van de zwarte dozen. Het wil ook de crashsite onderzoeken om te kijken of er resten te vinden zijn van een eventuele raket die door Iran zou zijn afgevuurd. Volgens het Russische persbureau Interfax heeft het Iraanse staatshoofd Hassan Rohani beloofd dat de Oekraïense onderzoekers toegang zullen hebben tot alle nodige data.

Canada en VS doen mee

Ook Canada wil deelnemen aan het onderzoek. De Canadese minister van Buitenlandse Zaken François-Philippe Champagne heeft dat via de telefoon aan zijn Iraanse ambtgenoot Javad Zarif gevraagd. Rechtstreekse contacten tussen beide landen zijn nochtans zeldzaam. Canada verbrak in 2012 de relaties met Iran omdat het land de regering van de autoritaire leider Bashar al-Assad in Syrië steunde.

Iran is naar verluidt bereid om bij het onderzoek experts te betrekken van alle landen die bij de ramp burgers hebben verloren. Het land zou ook de Verenigde Staten daarvoor formeel uitgenodigd hebben. De uitnodiging werd verstuurd aan de Amerikaanse vervoersveiligheidsraad NTSB, nadat ook vliegtuigbouwer Boeing was uitgenodigd.

Teheran vraagt op zijn beurt aan Canada en alle andere regeringen die over informatie beschikken over de mogelijke oorzaak van de crash met de Boeing 737 om die te delen met de Iraanse onderzoekscommissie.

Zwarte dozen beschadigd

Iran zegt de zwarte dozen niet aan Amerikanen of Boeing te zullen overhandigen. ,,Maar als er meer gespecialiseerde maatregelen nodig zijn om de informatie eruit te halen en te analyseren, kunnen we dat doen in Frankrijk of in andere landen.’’ Beide dozen zijn echter beschadigd door de crash.