Kamer verrast door schrappen reclameblok in talkshowoorlog: ‘Dit vergeten we niet’

Dit zijn de vijf duo’s die het in de dagelijkse talkshow Op1 opnemen tegen Jinek op RTL4. © AD/Fotomontage Mark Reijntjens/ ANP/Hollandse Hoogte

Het reclameblok op NPO1 dat in de talkshowoorlog is gesneuveld, wekt grote verbazing in de Tweede Kamer. Die beslissing van de Nederlandse Publieke Omroep valt niet te rijmen met het gelijktijdige NPO-protest tegen het kabinetsplan om reclames van publieke zenders te schrappen, stellen de regeringspartijen.

Hanneke Keultjes

,,Daar is heel veel weerstand tegen, echt heel veel. En nu schrapt de NPO zélf een reclameblok”, zegt VVD-Kamerlid Zohair El Yassini. Hij stelt dat het de NPO vrij staat om een Ster-blok op te heffen, maar wijst erop dat dit ook minder geld oplevert. ,,Die consequentie is dan ook voor hen. Als ze straks geld tekort komen, moeten ze niet hun handje ophouden. Dit vergeten we niet.”

De NPO schrapte het reclameblok voor de nieuwe dagelijkse talkshow Op1, in de hoop dat meer kijkers zouden blijven kijken naar NPO1 en niet zouden overschakelen naar de talkshow van Eva Jinek op RTL4.

Argument verzwakt

CDA-Kamerlid Harry van der Molen vindt dat de NPO ‘een dubbele boodschap’ afgeeft. ,,Eerst zeg je dat je het niet met minder reclame kunt doen en nu gooi je misschien wel een miljoen van je eigen geld weg voor talkshowoorlog. Ik begrijp dat oorlogen duur zijn – en de NPO lijkt de slag ook te winnen – maar het is wel opvallend als je je zo verzet tegen het reclameluw maken van de NPO.” Door ‘vrijwillig’ een reclameblok te schrappen ‘wordt dat argument wel verzwakt’, vindt Van der Molen.

D66 en ChristenUnie wijzen op de nieuwjaarsspeech waarin NPO-bestuursvoorzitter Shula Rijxman donderdag het kabinet nog opriep de reclameplannen ‘opnieuw te bekijken’. ,,Die opstelling is op zijn minst niet consequent’’, vindt ChristenUnie-Kamerlid Stieneke van der Graaf. Zij kon zich, in de strijd om de kijker, de actie nog wel voorstellen. ,,Maar voor de kijker kwam dit ook onverwacht, zij moet ervan uit kunnen gaan wanneer de uitzending begint.”

Onderzoek

D66-Kamerlid Joost Sneller vindt het verdwenen reclameblok ‘frappant’. ,,Vorig jaar bleek nog uit een onderzoek dat de kijker de reclame op de NPO eigenlijk wel prima vindt. Toen stapte de NPO ineens af van het plan om de publieke zenders reclamevrij te maken En tóch gaat de NPO het zelf schrappen.”

De SP juicht alle stappen op weg naar een reclamevrije publieke omroep toe, zegt Kamerlid Peter Kwint. ,,Maar gezien de protesten bij de NPO verbaas ik me wel over deze stap.”

Kijkcijfers

De actie van de NPO onderstreept voor Van der Graaf vooral dat de publieke omroep minder afhankelijk moet worden van commercie en dat de NPO op termijn helemaal reclamevrij moet worden. ,,Kijkcijfers moeten niet het hoogste doel en leidend zijn. Maar met kwalitatief goede programma’s en onafhankelijke journalistiek moet de NPO onderscheidend zijn.”

GroenLinks-Kamerlid Lisa Westerveld zegt dat de commercials uit het geschrapte blok mogelijk in andere reclameblokken worden vertoond. ,,Ik vertrouw er vooralsnog op dat de NPO goede redenen heeft voor het verschuiven van reclameblokken.”