Alle treinstations worden dit jaar rookvrij

Over het gevoelige besluit is afgelopen maanden intensief door ProRail en NS overlegd. De 400 stations trekken dagelijks circa 2,5 miljoen mensen. Tabak en de bijverkoop - veel rokers kopen tegelijk broodjes of koffie - brengen volgens de spoorwegen miljoenen euro’s per jaar in het laatje. NS zegt de lagere omzet voor lief te nemen en spreekt van ‘een maatschappelijke keuze’.

Personeel

Een deel van de machinisten en conducteurs ligt daarnaast dwars. Volgens NS betreft het een minderheid: recent intern onderzoek laat zien dat slechts 23 procent van het NS-personeel rookt. Tweederde wil stoppen. De spoorwegen bieden medewerkers daarom hulp aan, bijvoorbeeld middels een stopcoach.

Overlast

Met het rookvrij maken zeggen NS en ProRail tegemoet te komen aan de grote meerderheid van de treinreizigers die overlast ervaren door roken. „Wij zijn voor een rookvrije samenleving”, zegt Ans Rietstra, directielid van ProRail. Directeur Stations Anneke de Vries zegt dat NS reizigers een rookvrije reis wil bieden. „Daarbij willen de meest rokers stoppen. Door geen sigaretten meer te verkopen, kan NS het hen een stuk makkelijker maken.” Beiden wijzen op het Nationaal Preventieakkoord uit 2018 van staatssecretaris Blokhuis (Volksgezondheid). Het kabinet streeft daarin naar een rookvrije generatie in 2040.

Stoptober

Sinds 2004 geldt al een gedeeltelijk verbod op het spoor. Om rokers tegemoet te komen stelde ProRail destijds op 100 grote(re) stations rookzones in. Daar komt in per oktober in overleg met NS en regionale vervoerders definitief een eind aan. De spoorbeheerder sluit zo aan op ‘Stoptober’, de nationale stoppen-met-roken-maand.

Verkoop

ProRail is inmiddels de voorbereidingen gestart om de circa 400 rookpalen en rookzoneborden te verwijderen. Voorafgaand beëindigt NS per 1 april de tabaksverkoop in alle 136 kiosken en stationshuiskamers. De spoorwegen praten daarnaast met Albert Heijn, uitbater van AH to Go, en Audax (Bruna en AKO). Langjarige contracten maken direct stoppen hier moeilijk. NS sluit echter geen nieuwe contracten met partijen die tabak willen verkopen meer af.

Boetes

ProRail belooft overtreders straks niet massaal op de bon te slingeren. „We verwachten niet dat het verbod veelvuldig ontdoken wordt”, zegt ProRail-woordvoerder Coen van Kranenburg. Momenteel deelt de spoorbeheerder jaarlijks circa 2.000 boetes - hoogte 95 euro - uit voor roken buiten de zones.

Content

Staatssecretaris Paul Blokhuis (Volksgezondheid) is zeer content met het besluit en hoopt dat dat andere bedrijven aan het denken zet. „Als zo’n groot bedrijf als NS het kan, kunnen anderen het namelijk ook. NS en ProRail leveren hiermee een forse bijdrage aan het dichterbij brengen van een rookvrije generatie.”