Groot alarm om coronavirus: WHO spreekt van internationale noodsituatie

Directeur-generaal Tedros Adhanom Ghebreyesus van de WHO zegt dat het aantal ziektegevallen buiten China tot dusver relatief beperkt is gebleven. Het gaat om 98 besmettingen in 18 landen buiten China, waar het virus het leven heeft gekost aan zeker 213 mensen, zo maakte de Chinese Gezondheidscommissie vrijdagochtend bekend. In het land zijn nu 9692 mensen besmet met het virus.

De WHO-chef prees het optreden van de Chinese autoriteiten. Toch is besloten tot het uitroepen van een internationale noodsituatie: kortweg PHEIC, de Engelse afkorting voor Internationale Noodsituatie in de Publieke Gezondheid. ,,We weten niet wat voor schade dit virus zou kunnen aanrichten in een land met een zwakker gezondheidsstelsel”, legde hij uit op een persconferentie.

Vertrouwen

Tedros zei vertrouwen te hebben in het vermogen van China om de uitbraak onder controle te krijgen. Hij beklemtoonde ook dat er geen reden is om “maatregelen te nemen die het internationale reisverkeer en de handel onnodig verstoren”.

De directeur-generaal kwam ook met een serie aanbevelingen. Hij stelde dat het noodzakelijk is om landen met zwakke gezondheidssystemen te helpen. Ook moet de ontwikkeling worden versneld van vaccins en mogelijkheden om te testen op het virus. Tedros zei ook dat de verspreiding van geruchten en desinformatie over het virus moet worden tegengegaan.

Gevolgen in Nederland

Het is de zesde keer dat de WHO deze status aan een noodsituatie op het gebied van de gezondheid toekent. Een comité van de WHO bepaalt wanneer de gezondheidsrisico’s erg uitzonderlijk zijn en niet aan één bepaald land gebonden. Die commissie stelt dan in eerste instantie voor een periode van drie maanden dat de toestand internationaal moet worden aangepakt. Ze kan met aanbevelingen komen om de crisis te bestrijden en lidstaten worden geacht die op te volgen.

De praktische gevolgen in Nederland lijken erg beperkt, omdat volgens een woordvoerder van het RIVM (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu) ons land al zo veel voorbereidingen voor een ernstig scenario heeft getroffen. Nederland is volgens hem wat dat betreft al in de hoogste alarmfase. Het zou wel mogelijk zijn dat bepaalde aanbevelingen van het comité van de WHO gevolgen hebben voor verkeer of handel met China.

Hoe vaak PHEIC?

Mocht het Wuhan-virus de PHEIC-status krijgen, is het de zesde keer dat de WHO op deze manier alarm slaat. De ‘PHEIC’ stamt uit 2005 en is uitgeroepen in 2009 (Mexicaanse griep), twee keer in 2014 (een vorm van polio en een ebola-uitbraak), in 2016 (het zikavirus) en in 2019 (ebola-uitbraak). De laatste keer in 2019 aarzelde de WHO erg lang. De ebola-uitbraak in het noordoosten van Congo in 2018 leek een binnenlands probleem te blijven.

Bovendien was de WHO bang dat een verklaring van een medische noodsituatie het straatarme Congo erg veel economische schade zou berokkenen. In 2009 was er een ‘PHEIC’ voor een uitbraak van de varkensgriep of Mexicaanse griep. De WHO kreeg hierna kritiek, omdat de uitbraak uiteindelijk mee bleek te vallen.

In mei 2014 riep de WHO een internationale noodsituatie uit, naar aanleiding van het weer opduiken in Azië en Afrika van een aandoening die als bijna bedwongen werd beschouwd, een vorm van polio of kinderverlamming. In hetzelfde jaar volgde een ‘PHEIC’ over een uitbraak van ebola in West-Afrika die vele duizenden levens eiste. Begin 2016 bracht de WHO haar vierde ‘PHEIC’ naar buiten. Het betrof een uitbraak, vooral in Latijns-Amerika, van het door muggen overgebrachte het zikavirus, dat vooral gevaarlijk is voor ongeboren baby’s.

Complimenten

De WHO prees China eerder voor de aanpak van het corononavirus dat eind december op een markt in centraal China opdook. WHO-chef Tedros Adhanom Ghebreyesus zei dat de Chinese president Xi Jinping gedetailleerde kennis over de uitbraak heeft en zich persoonlijk met de bestrijding bemoeit.

,,Dat is echt leiderschap”, zei Tedros die in China op bezoek is geweest. China brengt in zijn vastberadenheid ook grote economische offers.

Besmettingen

Buiten China hebben zeventien landen te maken met besmettingen. Een zieke man in Duitsland was begin deze week de eerste persoon op Europese bodem die besmet raakte zonder zelf naar China te reizen. In Finland is een eerste corona-zieke opgedoken en in Frankrijk is intussen een vijfde besmetting vastgesteld. Vandaag raakte ook een Franse arts besmet door een patiënt die uit Azië was teruggekeerd.

Het merendeel van de besmettingen gebeuren in China. Daar vielen ook alle 213 dodelijke slachtoffers. Het gaat voornamelijk om oudere mensen of personen met een zwakkere gezondheid. Er is nog geen remedie voor het nieuwe coronavirus. Onderzoekers in Hongkong lieten weten dat ze een vaccin hebben ontwikkeld, maar meer tijd nodig hebben om het te testen.

Blijf op de hoogte van de laatste ontwikkelingen van het coronavirus in ons liveblog.