Tientallen arrestaties Hongkong bij protesten tegen nieuwe veiligheidswet

De politie gebruikte waterkanonnen om demonstranten uiteen te drijven. Eerder werd een eerste arrestatie verricht in het kader van de nieuwe wet. Een man werd opgepakt omdat hij in het bezit was van een onafhankelijkheidsvlag van Hongkong.

Lees ook: China neemt risico met nieuwe wetten voor Hongkong

De nieuwe Chinese veiligheidswet heeft een grote slag toegebracht aan de democratische bewegingen in Hongkong. Demonstreren voor afscheiding van China is nu strafbaar. De internationale kritiek is groot.

De wet is een bliksemactie van de Chinese leider Xi Jinping en is er in het diepste geheim doorheen geduwd. Het is zelfs zo snel gegaan dat bij de bekendmaking alleen nog maar de hoofdlijnen duidelijk waren. Zo mag er niet meer gestreefd worden naar afscheiding en is samenwerking met buitenlandse mogendheden strafbaar.

Hard optreden

Carrie Lam, de leider van Hongkong, verwelkomt de wet. Volgens haar wordt hiermee de nationale veiligheid gewaarborgd. Praktisch gezien betekent het dat de autoriteiten nu hard mogen optreden tegen demonstranten. Het moment is niet toevallig gekozen. Op 1 juli wordt elk jaar de overdracht van de voormalige Britse kolonie aan China herdacht (in 1997). Vorig jaar ontaardde een grote demonstratie in gewelddadige botsingen tussen betogers en de politie. Het is woensdag 23 jaar geleden dat de voormalige Britse kolonie door Londen aan China werd overgedragen.

Vorig jaar ontstonden massale betogingen tegen onder andere de groeiende invloed van China. Peking kwam daarna met de veiligheidswet, die onder meer het streven naar afscheiding strafbaar stelt en het mogelijk maakt dat mensen die de wet overtreden aan China worden uitgeleverd.

Hongkong is sinds de overdracht een semi-autonome regio en heeft daarmee een aparte status in China. In de eigen mini-grondwet zijn vrijheid van meningsuiting, het recht op demonstreren en een eigen rechtssysteem opgenomen. Dat was zo afgesproken met de Britten, maar het is al langer duidelijk dat Xi Jinping hier het liefst zo snel mogelijk van af wil. Het is blijkbaar zelfs zo urgent dat hij het voorrang geeft middenin de bestrijding van het coronavirus en de economische crisis.

Uitkijken

Degene die namens het bestuur van Hongkong deelnam aan het wetsoverleg, Tam Yiu-chung, was heel helder: ,,De mensen die in het verleden moeilijkheden hebben veroorzaakt, zullen vanaf nu hopelijk uitkijken. Als ze de autoriteiten blijven tarten, zullen ze daar de gevolgen van ondervinden.” En Carrie Lam zei dat de nieuwe wet ‘slechts een kleine groep treft en het voor de meeste inwoners juist veiliger maakt’.

De protestbewegingen hebben de boodschap begrepen. De drie leiders van Demosisto, een beweging die in 2016 is ontstaan en strijdt voor meer zelfbeschikking, zijn twee uur na het van kracht worden van de wet opgestapt. Een van hen, Joshua Wong, zei dat het nu niet langer ‘onzin’ is om je zorgen te maken om je persoonlijke veiligheid of zelfs je leven. Hij toonde zich bezorgd over de celstraffen tot tien jaar en eventuele uitlevering aan China. Ook het National Front verdwijnt in Hong Kong van het toneel. Het gaat zijn werkzaamheden overzees voortzetten, in Taiwan, de Verenigde Staten en Australië.

De internationale kritiek is niet van de lucht na de stap van China. De Britse minister van Buitenlandse Zaken Dominic Raab heeft China opgeroepen in te binden en de rechten van de Hongkongers te respecteren.

Serieuze reactie

De Europese Commissie denkt na over een gezamenlijk antwoord. ,,We hebben steeds gezegd dat China een serieuze reactie kan verwachten als het deze wet doorzet”, aldus voorzitter Ursula von der Leyen. Ze is ‘in contact’ met internationale bondgenoten. Wat haar betreft kan China ‘zeer negatieve gevolgen’ verwachten.

Volgens de Navo is nu duidelijk dat China ‘onze waarden’ niet deelt, zegt secretaris-generaal Jens Stoltenberg. Amerika is inmiddels begonnen met het terugdraaien van de speciale handelsrelatie met Hongkong. China heeft inmiddels al gemeld dat het met een tegenreactie komt.