’Datacenters slurpen zo veel water dat er mogelijk te weinig voor huishoudens overblijft’
Een van de datacenters in de Noord-Hollandse gemeente Hollands Kroon. — © ANP/HH
Waterslurpende datacenters dreigen in Noord-Holland de levering van voldoende drinkwater aan huishoudens in gevaar te brengen. Dat blijkt uit alarmerende conclusies die in intern bedoelde stukken van de provincie Noord-Holland staan. Aan miljoenen liters datakoelwater worden bovendien onbekende chemicaliën toegevoegd die in het milieu belanden. Ambtenaren hielden het kritische onderzoeksrapport onder de pet.
Twee bestaande datacenters in de Noord-Hollandse gemeente Hollands Kroon verbruiken alleen al naar schatting van ambtenaren 525 kuub drinkwater per uur (ter vergelijk: een zwembad van 25 meter bevat 450 kuub water). Per jaar zou dat 4,6 miljoen kuub zijn, berekenden zij.
Nu Hollands Kroon nog vijf nieuwe datacenters een vergunning wil geven, moet volgens interne stukken zelfs rekening gehouden worden met zo’n 10 miljoen kuub drinkwater aan koelwater per jaar. Die hoeveelheden blijken grote gevolgen te hebben voor de drinkwatercapaciteit in de gehele provincie. „Tijdens extreme weersomstandigheden kan er in Noord-Holland een zoetwatertekort optreden”, blijkt uit een intern webinar waaraan tientallen ambtenaren in november 2020 deelnamen.
Grote zorgen
De experts uiten daarnaast grote zorgen over de toepassing van chemicaliën in miljoenen liters koelwater. „Dat wordt gebruikt om bacteriën te doden. Het voorkomt ook kalkafzetting.” Maar er wordt niet geregistreerd welke chemicaliën en hoeveel er wordt gebruikt.
De opsteller van het onderzoek geeft aan dat het onderzoek niet openbaar gemaakt wordt door de provincie Noord-Holland, die hem de opdracht gaf. „Zij wilden het niet vrijgeven voor publicatie”, zegt hij desgevraagd. „De resultaten hebben we wel aan hen gepresenteerd.”
Bij drinkwaterbedrijf PWN tast men maanden later nog in het duister hoeveel water daadwerkelijk wordt verbruikt.De gemeente Hollands Kroon meldde dat zij vindt dat alle vergunningen zijn afgegeven en hoeveelheden water ruimtelijk niet relevant zijn. Eerder meldde De Telegraaf al dat belangrijke milieueffectrapportages (MER), waarin bijvoorbeeld zorgen rondom koelwater en chemicaliën worden opgenomen, ontbreken.
’Zeer zorgelijk’
Bestuurskunde-hoogleraar Michiel de Vries heeft het webinar ook bekeken. Hij vindt de inhoud ’zeer zorgelijk’. „In ieder geval is duidelijk dat het per datacenter soms blijkt te gaan om het verbruik van miljoenen liters drinkwater per maand en lozing van miljoenen liters koelwater vermengd met chemicaliën. Verontrustend .”
Hij vindt dat de wetgeving zo spoedig mogelijk moet worden aangescherpt. „Er worden nu met de ogen dicht vergunningen afgeven, zonder dat de overheid zich afvraagt, of er additionele eisen moeten worden gesteld. Er wordt zelfs geschreven dat aan eenmaal gebouwde datacenters geen nieuwe eisen kunnen worden gesteld. Dus als ze er eenmaal staan dan kunnen ze water verbruiken en vervuild water lozen zoveel ze willen.”
Hij hekelt de houding van de ambtenaren in de sessie. „De betrokkenen in het seminar lijken zich vooral druk te maken over de vraag hoe toch de bouw van datacenters te kunnen blijven faciliteren.”
Techgigant Google stelt aan alle eisen te voldoen en over alle vergunningen over te beschikken. Zij erkent dat er water wordt geloosd op een kanaal, „in overeenstemming met de vergunning die hiervoor is afgegeven door de verantwoordelijke autoriteiten.” Microsoft kon nog niet inhoudelijk reageren op vragen.