Ein rubriek euver ’t gebroek van ós modesjtaal, dialek, plat, Limburgs.
De lente oetgelag. Es de zón loodrech baove de evenaar sjteit begint bie ós ’t veurjaor. De meteorologiese lente vóng al aan op 1 meert. ’t Woord lente kump van lang en haet te make mit ’t lenge van de daag. De daag zeen einen hanesjrej gelènk, d’n tied dae neudig is veur ’t loupe van d’n aafsjtandj, wo bènne de haan nog te heure is. Da’s zo’n ach pès 10 minute.
’t Engelsje woord lent beteikent vastetied. In ’t Oudhoogdutsj zag me lenzo of lenz. Beveurbeeld: es lenzt: ’t wurt lente. Me zag ouch: de lens is dao: de zón kump. ’t Eesjte waat mich invilt bie lente is ’t leidje van Toon Hermans: ‘Lente me, zomer me’.
Vreuger dach ich dat ’t Franse woord lentement (lankzaam) dao ouch mit te make haw! ’t Latiense lentus beteikent waal traag. En in ’t Dutsj zaet me Lenz haben: ein gemekkelik laeve höbbe, genüsslich faul sein. Ein lui vrouw woort ouch waal ein lente genuimp!?
Oethawt
Mit Leichtmès sjrift de sjeper oethawt waar ein oetsjpraok euver ’t veurjaor. Normaal koosj de sjeper (herder) begin februari mit de sjäöp nao boete en haw dus lente. Veur die beeste waar d’r dan al gaw get frisj gruin te knawwele. En ze krege natuurlik de lentekriebels. Sjus wie väöl jóng én awwer luuj. Höb geer ze ouch gevuild?
De hoespóts
Ouch de hoespóts koosj beginne es de eesjte zónnesjtraole in hoes koume en me daodoor de sjtöb zoug opwèjje. De ganse boet woort sjoon gemaak. De gerdiene aafgehaold en gewesje. De (trap-)luipesj en matte woorte goud oetgeklop. Alle kes leeggehaold en ’t nuuj kaspepier vasgezat mit punaize. De deure woorte gesop, vinster gewesje en de vloer gesjrób. Glazer en servies woorte aafgewesje. Dèks woorte de kamesj opnuuj getapeseierd en de keuke gewit. Kóm dao noe mer ’s mit!
Pès de volgende maondj. Blief gezóndj. Reacties: johnhertogh@gmail.com