Weert opent 35e Open Monumentendag
Tekst: Meyke Houben — © Jeroen Kuit
Op 11 en 12 september a.s. opent Nederland zijn monumenten tijdens de 35e Open Monumentendag. Het thema van dit jaar is ‘Mijn monument is jouw monument’. De landelijke opening vindt plaats in Weert. Hier kun je gratis meer dan 30 gemeentelijke en rijksmonumenten bezoeken. Extra aandacht is er daarbij voor het thema inclusiviteit en de samenwerking met de Belgische buurgemeente Bocholt. Meer info vind je op www.erfgoedhuisweert.nl en www.openmonumentendag.nl.
Toen de allereerste Open Monumentendag plaatsvond, was Joke Jongeling als medewerker van de gemeente Haarlem betrokken bij de organisatie van dit evenement. Nu, 35 jaar later, coördineert ze de landelijke opening in Weert, waar ze alweer jaren beleidsmedewerker monumenten en architectuur is. Een bijzonder moment, dat de gemeente heeft aangegrepen om niet alleen Weert onder de aandacht te brengen, maar ook de samenwerking met de Belgische buurgemeente Bocholt.
Kibbelen over water
“De band met Bocholt gaat terug tot eind dertiende eeuw”, vertelt Joke. “Weert was voor zijn watertoevoer afhankelijk van de Bocholterbeek, die aan de Belgische kant Weerterbeek heet. Over die toevoer hadden de heer van Weert en van Bocholt een contract opgesteld. Water was cruciaal voor de stad, omdat die dreef op de lakenhandel. Regelmatig vlogen de twee gemeenten elkaar in de haren over de hoeveelheid water die erdoor mocht, over het onderhoud en over het vernielen van de sluis tijdens een grote brand in Weert in 1723. Aan die ruzies kwam in 1828 een einde met de komst van het kanaal. Toen was Weert niet langer afhankelijk van de beek.”
Fietsroutes langs beek
Tegenwoordig is de relatie tussen Weert en Bocholt prima en werken beide gemeenten veel samen, ook tijdens de Open Monumentendag. In overleg met de gemeente Bocholt en de Vlaamse stichting voor erfgoed Herita zijn onder meer twee fietsroutes uitgezet langs de Bocholter-/Weerterbeek. Volg je één van deze routes, dan kom je aan beide zijden van de grens langs diverse monumenten. Bijvoorbeeld de Bocholter Graven, een middeleeuwse grensverdediging en de kerk van Bocholt. Op die laatste plek ontdek je waarom Bocholtenaren bekend staan als Torenkruiers.
© Jeroen Kuit
Voor iedereen toegankelijk
Veel monumenten in Weert zijn tijdens de Open Monumentendag ook voor mindervaliden toegankelijk gemaakt: “We hebben in het programmaboekje duidelijk aangegeven welke monumenten dat zijn. Waar bijvoorbeeld bij een molen of kerktoren de verdieping niet te bereiken is, zijn audiovisuele presentaties gemaakt.” Dat alles met de hulp van talloze vrijwilligers. “Zonder hen zouden de Open Monumentendagen niet mogelijk zijn geweest.”
Op de lijst van van Weerter monumenten staat ook de Osman Gazi moskee. Deze is gevestigd in een kapel die architect Pierre Cuypers ontwierp voor het in 1906 gebouwde Missiehuis van de paters van de Heilige Geest. In 1989 werd de kapel in gebruik genomen als Turkse moskee. Voor dat doel werd er een nieuw interieur in gebouwd. Bijzonder is eveneens de gerestaureerde Fatima kapel met een schildering van Charles Eyck. Sinds 2019 zijn hier op zondag de diensten van de Eritrese christengemeenschap Tewahedo. Joke: “Tijdens de Open Monumentendag verwelkomen we graag mensen met een andere culturele achtergrond. Het delen van verhalen draagt immers bij aan wederzijds begrip.”
Pas ‘n harnas
Op beide dagen zijn er ook diverse leuke activiteiten voor jong en oud. Zo is er voor kinderen het ridderkamp van Rin ende Maes. Ridders en ambachtslieden brengen hier de geschiedenis tot leven, met activiteiten als middeleeuws koken, boogschieten en harnassen passen.
Kijk voor het volledige programma op www.erfgoedhuisweert.nl. Daar lees je ook waar je het gratis programmaboekje kunt afhalen.
Verdwenen monumenten ontdekken
Het LGOG (Koninklijk Limburgs Geschied- en Oudheidkundig Genootschap) verbindt het thema van de Open Monumentendagen dit weekend aan de sporen van de Tweede Wereldoorlog en de wederopbouw.
Onder meer in Venlo, Weert en Kerkrade kun je een wandeling maken o.l.v. een stadsgids. Daarbij loop je langs monumenten die tijdens de oorlog zijn verdwenen en juist niet opnieuw zijn opgebouwd. Speciale wandel- en fietsroutes zijn ook in Maastricht uitgezet. Je kunt alle routes eenvoudig downloaden op de website izi.travel.