Permanent verkeersinfarct dreigt: ‘Miljarden extra nodig’

Steven van Eijck is voorzitter van de Mobiliteitsalliantie (waarin 26 partijen als ANWB, NS, RAI Vereniging, Fietsersbond, Bouwend Nederland en Bovag samen optrekken) en zegt dat maandag een brandbrief aan de formateurs wordt gestuurd waarin structureel om extra miljarden gevraagd wordt om ons land bereikbaar te houden.

Waar is dat extra geld voor nodig?

„Het infrastructuurbudget is het afgelopen decennium afgeknepen en bij allerlei opgaven een sluitpost geweest, terwijl de vraag enorm toenam. Structurele en levensechte problemen vragen om een structurele bijdrage. Per jaar is er drie miljard extra nodig voor mobiliteit en daarnaast nog eens ruim een miljard voor beheer en onderhoud. De drie miljard is niet alleen voor wegen, fietspaden en spoor, maar ook voor zaken als verkeersveiligheid, de ontwikkeling van mobiliteitshubs en Mobility as a Service (MaaS) waarbij vervoersmiddelen digitaal met elkaar worden verbonden via bijvoorbeeld je mobiel.”

We staan ineens weer in de file, heeft de Mobiliteitsalliantie liggen slapen tijdens de coronacrisis?

„Net als heel Nederland hebben wij hard thuisgewerkt en als de oplossing zo simpel was dat wij eigenhandig de files kunnen oplossen dan had ik ervoor getekend. Al sinds het begin van de coronacrisis hebben wij opgeroepen om het spreiden en thuiswerken vast te houden. Maar het probleem is niet het bewustzijn of de wil, maar de besluitvaardigheid en regie. Wij hebben gezien dat thuiswerken werkt en dat het wantrouwen om thuis te werken heeft plaatsgemaakt voor vertrouwen.”

Wat is volgens u de oplossing van het probleem?

„Laat duidelijk zijn, niet iedereen hoeft van de weg om de files op te lossen. Voor de korte termijn is vooral spreiding van het verkeer belangrijk. Tijdens corona zat de verkeersintensiteit alweer snel op het niveau van voor de crisis, maar dankzij de spreiding over de dag bleven de files uit en op dit moment is nog niet iedereen terug in het ov. Terwijl dat zonder problemen kan. Dus daar valt ook nog te winnen. Dat neemt echter niet de noodzaak weg om ook te blijven investeren in mobiliteit. Want met alleen spreiden, komen wij er niet.”

Het demissionaire kabinet heeft wel geld beschikbaar gesteld voor de infrastructuur, maar een belangrijk deel gaat al naar onderhoud. Dat schiet niet op?

„Onderhoud is even belangrijk als investeren in mobiliteit. Want net als een auto die slecht wordt onderhouden, valt op een gegeven moment ook de infrastructuur stil. En hoe langer je wacht, hoe groter de kosten en de gevolgen. Dus al het extra geld is welkom. Maar het is bij lange na niet genoeg.”

Betalen we de rekening met z’n allen voor het beleid van de afgelopen jaren met wegen, viaducten, dijken en bruggen die nu allemaal piepen en kraken ?

„De afgelopen tien jaar is er naar verhouding steeds minder uitgegeven aan onderhoud en investeringen in mobiliteit. Daar betalen wij nu de tol voor. Er moet een financiële inhaalslag plaatsvinden want het wordt straks nog veel drukker. Tot 2030 komen er een miljoen woningen bij en in 2040 zijn er nog eens 1,6 miljoen inwoners bijgekomen. Om ervoor te zorgen dat iedereen zich vrij kan blijven verplaatsen, is structureel meer geld nodig.”

Er wordt gestreefd naar een miljoen huizen erbij tot 2030, verspreid over het hele land. Dat betekent dus nog meer behoefte aan mobiliteit. Kan Nederland dat wel aan?

„Zeker wel, maar dat kan niet zonder extra capaciteit en betere spreiding. En dat moet snel, want een huis of appartement bouwen kost veel minder tijd dan de aanleg van nieuwe infrastructuur. Wij moeten niet dezelfde fout maken als in het verleden, waarbij eerst de woonwijk werd bedacht en later pas werd nagedacht over de manier waarop die huizen, winkels en bedrijven kunnen worden bereikt.”

Nederlanders willen gewoon autorijden. Niet voor niets rijden er negen miljoen auto’s rond. Hebben die automobilisten niet gewoon recht op meer asfalt?

„Je hebt niets aan asfalt waar je niet op kunt doorrijden. En meer asfalt is niet altijd de oplossing. Het is daarom geweldig om te zien uit hoeveel soorten vervoersmiddelen de reiziger en ondernemer tegenwoordig kan kiezen. Naast het ov, de fiets en elektrische scooter komen er steeds meer vervoersmiddelen op de markt bij. Een reis wordt maatwerk, waardoor reizigers niet altijd vanzelfsprekend meer voor iedere reis in de auto stappen. Vanuit de Mobiliteitsalliantie kijken we hoe we al die vervoersmiddelen slim op elkaar kunnen laten aansluiten.”

Al in overleg met grote werkgevers en scholen om het verkeer beter te spreiden?

„Dat is niet aan ons. Kijk ik naar onszelf, dan zie ik dat veel leden van de Mobiliteitsalliantie wel actief werk maken van hybride werken. Bijvoorbeeld later op kantoor beginnen, voor de spits naar huis en meer thuiswerken.”

Lees ook: Winter vol ellende op wegen verwacht: ‘Files worden alleen maar erger’

Heeft de nieuwe verkeersminister Barbara Visser al contact met jullie gehad om te sparren over oplossingen?

„Nog niet. Maar ongetwijfeld laat de uitnodiging niet lang op zich wachten.”