Tweede Kamer morrend akkoord met harde lockdown
© ANP
De harde lockdown die sinds zondag geldt wordt in meerderheid door de Tweede Kamer, zij het morrend, akkoord bevonden. Hoewel het aantal positieve tests momenteel daalt, leven er bij het kabinet en adviseurs grote zorgen over de snelle opkomst van de omicronvariant. Die variant maakt nu 10 tot 15 procent van de besmettingen uit in Nederland, maar de voorspelling van het RIVM is dat omicron voor januari dominant is.
Dinsdagochtend zei RIVM-directeur Jaap van Dissel dat omicron een ontwrichtend effect op ons zorgsysteem kan hebben. Hoewel de voorspellingen en scenario’s nog met veel onzekerheden omgeven zijn, gaan de huidige modellen uit van een stijging van het aantal patiënten die nog niet eerder is vertoond. Dat kan in januari zorgen voor een piek die - in het somberste scenario - uitkomt boven de 4000 ic-opnames. Van Dissel benadrukt dat het nog steeds onzeker is of omicron even ziekmakend is als de deltavariant, maar de eerste signalen uit het buitenland zijn volgens de RIVM-baas „niet geruststellend”. Hij hamerde opnieuw op de basisregels en versneld vaccineren met een booster.
In de Tweede Kamer leeft die zorg ook. Juist omdat Nederland onderaan bungelt in het lijstje met toegepaste boostervaccins en de ziekenhuizen nog niet zijn leeggestroomd met deltavariant-patiënten, moet een pas op de plaats gemaakt worden, is de gemene deler. Hoewel partijen als FvD en BVNL pleiten voor afschaffen van alle coronamaatregelen, is in de Kamer brede consensus over de noodzaak van de lockdown. Ook deelt de Kamer in meerderheid het belang van het versnellen van de boostercampagne. Die is volgens deskundigen niet alleen nodig om het aantal ziekenhuisopnames komende weken te dempen, maar zal ook gebruikt worden voor het coronatoegangsbewijs. Wie vanaf februari zo’n bewijs wil aanmaken voor gebruik in Nederland, zal waarschijnlijk ook een boosterprik moeten nemen, kondigde zorgminister Hugo de Jonge aan.
Intensive care
In de Kamer is wel geprobeerd het beleid iets meer naar de eigen hand te zetten. Meermaals werd door oppositie- en coalitiepartijen de oproep gedaan nu toch echt werk te maken van een ‘lange termijnvisie’ om nieuwe coronauitbraken het hoofd te bieden. Premier Rutte beloofde daarmee aan de slag te gaan. Hij wijst op het coalitieakkoord, waarin 300 miljoen euro vrijgemaakt wordt voor ‘pandemische paraatheid’. Doel is een flexibele schil extra personeel achter de hand te houden bij een toestroom aan zieken. „Maar dit mag niet ten koste gaan van de andere zorg”, aldus Rutte, die het verwijt van oppositiepartijen kreeg dat dit plan nog met te veel vraagtekens omgeven is.
Winkelen op afspraak
SGP-leider Kees van der Staaij pleit er intussen voor om winkelen op afspraak mogelijk te maken. Dat gebeurde in eerdere lockdowns ook. Maar demissionair minister Blok (Economische Zaken) ziet daar gezien de stand van de epidemie momenteel nog geen ruimte voor. Probleem is vooral dat het winkelen op afspraak een stuk „lastiger handhaafbaar” is dan het online bestellen en ophalen bij een winkel. Die ‘click en collect’-mogelijkheid is er nu wel, ondanks de lockdown. De mogelijkheid om een afspraak te plannen bij een meubel- of kledingwinkel zit wel „in de gereedschapskist” en kan misschien mogelijk worden gemaakt als de strenge coronamaatregelen stapje voor stapje worden versoepeld.
Bredere kritiek is er wel op het steunpakket dat het kabinet dinsdag ook verruimde (en met ruim een half miljard opplust). Diverse partijen, onder andere VVD, D66 en GL, zien dat ondernemers tussen wal en schip vallen en geen aanspraak kunnen maken op gelden. Toch is er wat het kabinet betreft weinig ruimte voor maatwerk. Gekozen is juist voor een generiek pakket omdat vorig jaar een stortvloed aan bezwaar- en beroepsprocedures zijn opgezet, bijvoorbeeld toen horecaondernemers werden gecompenseerd met een ‘ijskast- en voorraadvergoeding’. Volgens Blok is het lastig om maatwerk te leveren omdat verschillende bedrijven met andere branchecodes zijn ingeschreven bij de Kamer van Koophandel. Als voorbeeld noemde Blok een bowlingbaan waar ook een restaurant bij zit. Volgens de code viel dat bedrijf niet onder de steunregeling, terwijl de ondernemer evengoed met volle koelkasten bleef zitten.
De ‘niet-essentiële’ winkels op Schiphol (achter de douane) gaan wel dicht. Premier Rutte zei - na kritiek van een groep Kamerleden - alsnog een spoedregeling te maken waarin dat geregeld kan worden. Ook deed Rutte een oproep aan Nederlanders niet te gaan shoppen in Duitsland of België. „Ga niet shoppen in Keulen of uit eten in Antwerpen”, aldus Rutte.