Mobiele waterzuivering uit Limburg laat het ‘regenen’ in tijden van aanhoudende droogte

Het weer in Nederland wordt door klimaatverandering steeds extremer. Langdurige periodes van droogte worden afgewisseld door dagen met extreme neerslag: hemelwater dat snel wordt afgevoerd door beken en rivieren naar de zee.

Al die nattigheid valt meestal op het verkeerde moment en op de verkeerde plek. Het is de uitdaging om water lokaal langer vast te houden en om zo een bronconflict tussen burgers, boeren, bedrijven en natuur te voorkomen.

Lees ook: Zorgen en vragen over effecten voor Limburgse waterhuishouding na einde van bruinkoolwinning

Metaalbedrijf SBE in Eijsden, Royal Haskoning/DHV en Waterzuiveringsbedrijf Limburg (WBL) hebben als wapen tegen droogte een compacte, mobiele, modulaire en efficiënte zuiveringsinstallatie ontwikkeld: de Nereda Verdygo Package Plant.

De unit wordt gekoppeld aan het riool en zuivert het afvalwater ter plekke. Vervolgens kan dat weer worden gebruikt om bijvoorbeeld landbouwgronden te besproeien of om verdroging in een gebied te bestrijden door het grondwater aan te vullen.

Twee innovaties

De installatie combineert twee innovaties. De modulaire bouwtechniek (Verdygo) van Waterschapsbedrijf Limburg (WBL) én de Nereda-waterzuiveringstechnologie van ingenieursbureau Royal Haskoning/DHV. Daarbij wordt onder meer gebruikgemaakt van biomassakorrels met waterzuiverende bacteriën. De complete installatie bevindt zich in twee gestapelde containers.

„Het concept is heel eenvoudig”, leggen René Noppeney (Royal Haskoning/DHV) en Guus Pelzer (WBL) uit. „Je legt de rioolmap over die van de droogtegebieden, kijkt waar in tijden van langdurige droogte waterbehoefte is en zet daar je waterzuivering neer. Daarmee draag je bij aan de oplossing van een lokaal tekort.”

De installatie met pompen, blowers en beluchters is zo ontworpen, dat die makkelijk op te zetten en te verplaatsen is. „Er komt geen buitengewoon transport aan te pas”, verduidelijkt SBE-directeur Frans Slangen. „De unit van uiteindelijk zeven bij zeven meter en ruim zes meter hoog, kan eenvoudig met een vrachtwagen en een kraan op stalen rijplaten worden geplaatst. Je zoekt de plek waar je de zuivering aan het riool kan koppelen, pompt het water op en zuivert dat in een aantal stappen ter plekke.”

„Tot wel 500 kuub per dag”, zegt Guus Pelzer. „Genoeg om zo’n vijf of zes grote boerderijen van water te voorzien.” „Het voordeel”, zo vult René Noppeney aan, „is dat er geen chemicaliën aan te pas komen en er minder bouwmateriaal nodig is. Bovendien kun je middels de inzet van specifieke filters de waterkwaliteit afstemmen op de behoefte. Proceswater voor bedrijven is nou eenmaal van een andere kwaliteit dan dat voor agrariërs.”

Rioolinfra

Het Waterschapsbedrijf Limburg, onderdeel van Waterschap Limburg, reinigt elk jaar zo’n 150 miljard liter afvalwater via zeventien grote zuiveringsinstallaties. Het jaarlijks onderhoudt vergt vele miljoenen. „De hele rioolinfrastructuur in Limburg vertegenwoordigt een waarde van circa 12 tot 14 miljard euro. Een kilometer nieuw riool kost al gauw een miljoen euro.”

Reden voor het bestuur van WBL om vorig jaar te kiezen voor nieuw beleid qua waterzuivering: van centraal naar lokaal. In dat plaatje past heel mooi de Nereda-waterzuivering (prijskaartje: 1,5 miljoen euro). „Kijk ook naar nieuwbouwwijken. Je kan zo’n kleine installatie makkelijk inpassen in de omgeving en hoeft daar geen ellenlange riolen voor aan te leggen naar de dichtstbijzijnde zuivering”, aldus Pelzer.

Pinkpop

„Je zou de Package Plant zelfs tijdelijk kunnen inzetten tijdens bijvoorbeeld Pinkpop en na het festijn weer oppakken”, zegt Noppeney. „Zo kan je de piekbelasting op een rioolstelsel beter managen en hoeven er geen grote, kostbare transportriolen te worden aangelegd vanwege een korte periode van drukte. Dat geldt trouwens ook voor regio’s die vooral ’s zomers veel toeristen trekken.”

Het slib, het sediment van volgevreten dode bacteriën, kan door het bestaande riool worden afgevoerd om er biogas van te maken. Het zou ook kunnen worden gebruikt als vulmiddel in de cementindustrie.

Gelauwerd

De energiezuinige waterzuivering is onlangs door de Koninklijke Ingenieursvereniging geroemd om zijn eenvoud en als antwoord op vraagstukken nu en in de toekomst en geëerd met De Vernufteling. Inmiddels zijn er wereldwijd zo’n vijftig units operationeel, uitgegeven in licentie. Van Brazilië tot China en van de VS tot Engeland.

In Limburg zijn eigenlijk geen nieuwe grote waterzuiveringcentrales meer nodig. De levensduur van de huidige zeventien kan worden verlengd door de capaciteit uit te breiden met de Nereda Verdygo Package Plant. „Dat scheelt ruimte en vooral kosten.” Geld dat gemeenten hard nodig hebben om ook andere gevolgen van de klimaatverandering te kunnen opvangen.