‘Oudedagsreserve financiële valkuil zzp’ers’

Op het moment dat de pensioengerechtigde leeftijd bereikt wordt, moet namelijk alle belasting over de FOR betaald worden. Minder dan de helft van de zzp’ers die gebruikmaakt van deze oudedagsregeling reserveert nu het belastinggeld. Dit blijkt uit onderzoek van Multiscope in opdracht van BrightPensioen.

Een zzp’er mag als ondernemer voor de inkomstenbelasting jaarlijks een deel van de winst reserveren. Dat is de zogenoemde fiscale oudedagsreserve (FOR). Voor het vormen van een oudedagsreserve is het niet noodzakelijk dat er daadwerkelijk geld opzij gezet wordt. Het is een reservering van een deel van de winst (9,44 procent) met in 2022 een maximum van 9.632 euro. De reservering zorgt voor uitstel van belastingheffing over dat deel van de winst. Dit levert de zzp’er dus op de korte termijn belastingvoordeel op.

Zodra de zzp’er met pensioen gaat of de onderneming staakt, valt de opgebouwde oudedagsreserve in één keer vrij. Dit betekent dat hij/zij ook in één keer de belasting zouden moeten betalen over de gehele FOR. Een derde (34 procent) van de zzp’ers maakt gebruik van de FOR.

Vrouw reserveert vaker

Van deze groep zet ruim een kwart (28 procent) het bedrag dat in de boekhouding wordt gereserveerd, niet daadwerkelijk apart. En nog eens een kwart (25 procent) zet het slechts ten dele opzij. Iets minder dan de helft (47 procent) van de zzp’ers reserveert het geld wel vast, zo blijkt uit het Multiscope-onderzoek.

Het probleem is het grootst onder zzp’ers met een mbo-opleiding (40 procent). Bij zzp’ers met een hbo-opleiding is dat 30 procent, bij die met een wo-opleiding is dat 13 procent. „ Dat ruim een kwart van de FOR-gebruikers in werkelijkheid niets apart zet, is meer dan wij hadden verwacht. Dit is echt een valkuil voor flink wat zzp’ers,” zegt Sjaak Zonneveld, directeur BrightPensioen. Overigens zetten vrouwen vaker (60 procent) het hele FOR-bedrag daadwerkelijk apart dan mannen (41 procent).

Weinig kennis

Uit het onderzoek blijkt dat kennis over de oudedagsreserve bij de groep gebruikers tegenvalt. Zo heeft 32 procent geen idee van de hoogte van de opgebouwde FOR. Ook weet 11 procent niet dat er belasting betaald moet worden als men met pensioen gaat.

Toch vindt Zonneveld het een goede zaak dat zzp’ers fiscaal worden geprikkeld om geld apart te zetten voor hun oudedagsvoorziening. „Er gaan wel eens stemmen op om de FOR af te schaffen. Maar daarmee dupeer je de groep mensen die wél geld opzijzetten. En er mag zeker niet verwacht worden dat die groep daardoor automatisch geld in een lijfrente zal stoppen. De terughoudendheid om geld definitief vast te zetten in een pensioenvoorziening blijft immers en die is sinds de coronacrisis eerder groter geworden dan kleiner.”

Aanvullende voorwaarde

Zonneveld zou graag de FOR behouden met een aanvulling: „Je zou de voorwaarde kunnen opnemen dat het geld daadwerkelijk apart moet worden gezet. Dat moet voorkomen dat mensen de belastingclaim niet kunnen betalen in de toekomst.”

Lees ook: Groot aantal jonge zzp’ers vindt dat ze te weinig betaald krijgen

Overigens kunnen zzp’ers de FOR afstorten als lijfrente om deze, als ze met pensioen gaan, te laten uitkeren in periodieken. Daardoor hoef je niet de gehele belastingclaim in één keer te betalen. Zonneveld pleit voor regels voor het opnemen van lijfrente in geval van financiële nood. „Nu kan dat alleen bij arbeidsongeschiktheid, maar er zijn meer ondernemersrisico’s die het noodzakelijk maken om bij je geld te kunnen komen.”