App-verkeer, politieverhoren en gesprekken met vrienden geven uniek inkijkje in leven Donny M.: wie is hij en waarom zag niemand zijn duistere kant?

Het is donderdag 29 juni 2017, even na het middaguur, als een nerveus ogende knaap met zwart haar en een pubersnorretje op het politiebureau van Roermond plaatsneemt tegenover twee zedenrechercheurs. Donny M., verdacht van misbruik en mishandeling van twee jongetjes in een flatgebouw in Sittard, trilt als hij gaat zitten. Hij heeft het koud, zegt hij, en is ‘wat gespannen’. Na enkele inleidende vragen beginnen de agenten over zijn seksuele gevoelens.

Agent: ,,Hoe zit het met jouw seksuele ervaring?”

Donny: ,,Daar hou ik me niet mee bezig. Ik denk er niet aan.”

Agent: ,,Je bent 17 jaar, pubertijd. Hormonen gaan beginnen. Hoe gaat dat bij jou?”

Donny: ,,Ik weet het niet.”

Agent: ,,Heb je wel eens seks gehad?”

Donny: ,,Nee.”

Agent: ,,Van wie heb je seksuele voorlichting gehad?”

Donny: ,,Van mijn ouders en van school.”

Agent: ,,Kijk je wel eens op internet, naar filmpjes?”

Donny: ,,Ja, dat heb ik wel eens gedaan, maar dat doe ik niet meer. Het interesseert me niet meer. Ik ga liever gamen.”

Eén week later vindt de politie op de slaapkamer van Donny M., die bij een pleeggezin in Sittard woont, een bundel grof sisal touw. Ook wordt er duct tape in beslag genomen. De twee slachtoffertjes verklaren in een verhoorstudio dat ze met touw zijn vastgebonden, tape op de mond kregen geplakt en een blinddoek om kregen. Eén van hen moest seksuele handelingen verrichten. Als hij zou weigeren, zo waarschuwde Donny, zouden er ‘boze mannen uit het bos komen’ die de twee kinderen en hun ouders zouden ‘vermoorden’.

Gespleten

De rechter veroordeelt M. tot vijf maanden jeugddetentie en opname in een kliniek voor geestelijke gezondheidszorg in Eindhoven. Maar vrienden die hem daar bezoeken, krijgen steeds andere verhalen te horen. Donny beweert dat hij gestraft is vanwege tamelijk kleine delicten. Diefstal, inbraak, bedreigingen. Over seksueel misbruik spreekt hij met geen woord. En dat tekent in de kern hoe Donny M. werkelijk is, zeggen vrienden, bekenden en oud-klasgenoten. Een gespleten persoonlijkheid, met meerdere gezichten. Aan de ene kant kwetsbaar, hulpbehoevend, onrustig, eenzaam, hunkerend naar aandacht en structuur. Een jongen die met de Royal Rangers, christelijke scouting, aan spoorzoeken in het bos doet en de EO-jongerendag bezoekt. Die houdt van mountainbiken, voetbal en hartstochtelijk fan van PSV is. Maar aan de andere kant een zeer duistere kant heeft. Een duistere kant die hij jarenlang voor iedereen zoveel mogelijk verborgen weet te houden. Tot nu.

Stuiterbal

Psychologen en psychiaters die Donny M. in zijn tienerjaren hebben onderzocht, schetsen een zorgwekkend beeld. Ze spreken over een jongeman die ‘ernstig beschadigd is’ en ‘in zijn jeugd verwaarloosd’ is. Donny wordt geboren op 30 oktober 1999 in Sittard in een uiterst instabiel milieu. Zijn moeder worstelt met verslavingen, zijn vader verdwijnt al heel snel uit beeld. Als hij negentien maanden oud is, wordt Donny ondergebracht in een pleeggezin in de Sittardse volkswijk Sanderbout. Buurtbewoners beschrijven hem als een typisch straatschoffie: druk, lastig, een stuiterbal, maar ook lief, aanhankelijk en vol strapatsen. Zijn pleegouders hebben hun handen vol aan hem. Drie keer per dag moet Donny medicatie krijgen, om 8 uur, 12 uur en 16 uur. Methylfenidaat, een middel dat wordt voorgeschreven bij ‘aandachttekort met hyperactiviteit’. Kort gezegd: ADHD. Als Donny een dosis heeft gehad, wordt hij een stuk rustiger. Of, zoals hij het zelf noemt, verstrooider. Meestal duurt het een half uur voordat het zover is.

Losbandig

Rustig in het huis van het pleeggezin – waar nóg een jongen en een meisje wonen - is het eigenlijk nooit. De pleegmoeder heeft een drukke kinderopvang, waar kinderen soms ook blijven overnachten. Maar na enkele jaren wordt die opvang gesloten. Om onbekende redenen, al zijn er wilde speculaties dat het toezicht op de kinderen, met Donny in de buurt, tekort schoot. Intussen groeien de problemen bij Donny als hij de tienerjaren bereikt. Hij kampt met slaapstoornissen, heeft autisme en vertoont steeds vaker losbandig gedrag. Als hij een strak programma heeft, zoals op de scouting of de dagbesteding, gaat het nog wel. Maar daarbuiten gaat het vaak fout. Donny steekt auto’s en tuinhuisjes in brand en pleegt diefstallen. Als iets hem niet zint, kan hij in blinde woede ontsteken. Gaandeweg belandt hij in een schier oneindig hulpcircuit. Hij staat onder behandeling van een psychiater in Kerkrade, een psycholoog in Geleen en krijgt speciaal onderwijs. ,,Donny was pesterig, vernielzuchtig, raakte betrokken bij vechtpartijen. Maar hij kreeg ook niet de hulp die hij nodig had”, zegt een oud-schoolgenoot.

Lees ook: Hoe Donny M. zodanig kon ontsporen dat hij nu verdacht wordt van moord op een weerloos kind

Zijn verhouding tot seksualiteit blijft voor zijn naaste omgeving ondoorgrondelijk. Volgens zijn pleegouders beweert Donny ‘dat hij het wel weet’ en geen behoefte heeft aan nadere uitleg. Zelf zegt hij dat hij ‘hevig’ verliefd is op een meisje van de scouting. Totdat de misbruikzaak in 2017 een heel andere kant laat zien van zijn psyche. Als hij uiteindelijk zijn straf heeft uitgezeten en ontslagen is uit de GGZ-kliniek moet hij zijn leven op de rit zien te krijgen. Dat verloopt uiterst moeizaam. Hij zwerft van woongroep naar woongroep, waarbij niet duidelijk is óf en hoe lang hij onder toezicht van de jeugdzorg staat. M. krijgt baantjes bij de post, een groothandel, het vliegveld, een meubelzaak en een textielbedrijf, maar vertrekt steeds na korte tijd. Alleen zijn vriendin, met wie hij anderhalf jaar samen is, is een constante factor.

Vreemd

Als Donny M. eind 2021 in Geleen komt wonen, kijken andere bewoners van het appartementencomplex vreemd op. Hoewel er gordijnen in zijn woning hangen, plakt hij de ramen vol met oude kranten. Op woensdag 1 juni is zijn blauwe Volkswagen Lupo plots verdwenen. M. rijdt naar Kerkrade, naar de wijk Chevremont, waar hij de weg weet omdat hij er vrienden heeft wonen. Niet veel later verdwijnt Gino (9), die op een veldje in de buurt aan het voetballen is. De duisterste kant van Donny M. komt naar boven op een manier die voor niemand, zelfs zijn naaste intimi, te bevatten is.