Topman miljoenenfonds provincie steekt eigen geld in omstreden vakantiepark Stille Wille in Meijel: gouverneur start onderzoek
Het bewuste bungalowpark in Meijel. — © Jeroen Kuit
De provincie Limburg laat een onafhankelijk onderzoek uitvoeren naar privé-investeringen van topman Theo Hendriks van het Limburgs Energiefonds (LEF), waarin zo’n driehonderd miljoen euro gemeenschapsgeld zit. Hendriks investeert privé in het vakantiepark Stille Wille in Meijel waaraan de overheid de handen vol heeft. Ook politie en Openbaar Ministerie zijn op de hoogte gebracht.
Onderzoek
Direct aanleiding is een onderzoek van De Limburger naar het handelen van Theo Hendriks. Gebleken is dat hij risico’s loopt die hem ‘kwetsbaar’ of zelfs chantabel maken. Hendriks heeft ruim een miljoen euro eigen geld geïnvesteerd in het park dat al jarenlang in het vizier is van de overheid. Zo heeft de gemeente Peel en Maas de grootst mogelijke moeite handhavend op te treden tegen permanente bewoning en de illegale huisvesting van arbeidsmigranten. Dit komt doordat er, onder meer door Hendriks, een wirwar aan erfpachtconstructies is opgetuigd waardoor onduidelijkheid bestaat over de eigendomsverhoudingen. Ook de familie die al sinds jaar en dag eigenaar is van Stille Wille is niet van onbesproken gedrag. Zo is Olaf de Jong, de contactpersoon van Hendriks bij het Meijelse park, veroordeeld voor opiumdelicten en hypotheekfraude en is hij in het verleden verdacht van witwassen. Diens broer Aran, die de leider zou zijn van een Eindhovense drugsbende, is in 2012 geliquideerd.
Het is een afgelegen oase verstopt in het groen, een stukje buiten de dorpskern van landerig Meijel. Bungalowpark Stille Wille straalt louter rust uit. Vanaf de kleine parkeerplaats vertakt een met bomen omzoomde klinkerweg zich in kleinere, halfverharde zijlaantjes met vogelnamen.
Wie het park zo ziet, vermoedt geen reuring. Maar die ís er wel. Al jaren woedt er een strijd over de toekomst van het park. De ene gerechtelijke procedure na de andere, handhavingsperikelen en doorlopende politieke discussie, over recreatie versus permanente bewoning én over de huisvesting van arbeidsmigranten. En daarbij: bedenkelijke signalen rond de familie achter het park.
Op datzelfde park heeft Theo Hendriks privé veel geld geïnvesteerd. Hij is directeur van het Limburgs Energie Fonds (LEF), een investeringsfonds van de provincie. „Maar als ik dít allemaal had geweten, had ik die financiering nooit verstrekt”, verklaart hij tegenover De Limburger. „Nu heb ik reputatieschade aan mijn broek hangen. En dat voor een paar rotcenten.”
De ingang van Stille Wille in Meijel. — © Jeroen Kuit
‘Zorgwekkend’
Hans van Wageningen, Statenlid voor D66, windt er in december 2021 in Provinciale Staten geen doekjes om: „Het park wordt nu niet voor recreatie gebruikt maar voor permanente bewoning en in toenemende mate door een wisselende populatie arbeidsmigranten. Op het oog is het een prachtige omgeving. Juridisch gezien is Stille Wille in Meijel een schemergebied, een voedingsbodem voor illegaliteit. (..) Een onduidelijke eigendomssituatie, een lappendeken, is slecht voor de handhaafbaarheid”, aldus het Statenlid. Hij oppert dat de provincie zelf „wellicht” eigenaar moet worden, om zo een dikkere vinger in de pap te houden. „Ik vind de situatie daar wel zorgwekkend”, zegt Van Wageningen nu.
Ondoorzichtig is de situatie op het Meijelse park zeker. Stille Wille telt zo’n 180 kavels, de meeste bebouwd. Op de meeste kavels rust een recht van erfpacht en afhankelijk opstalrecht, vaak ook ondererfpacht met opstalrecht. Wie uiteindelijk eigenaar is van de percelen – én de daarop rustende huisjes – valt niet eenvoudig te achterhalen. In maart vraagt burgemeester Wilma Delissen van de gemeente Peel en Maas de provincie zelfs om een erfpacht-expert en juridische ondersteuning om de wirwar te helpen ontrafelen.
Erfverpachter
Wat wél duidelijk is: de erfverpachter als geheel is Bungalowpark De Stille Wille Meijel BV. Het onderhoud van de algemene voorzieningen, de infrastructuur en de afvalverwerking gebeurt door Bungalowpark De Stille Wille Meijel Exploitatie BV. Juridisch eigenaar van de bv’s is Sita de Jong (72). Haar vijftigjarige zoon Olaf, ook wel Olivier genoemd, is bestuurder van de Stichting Administratiekantoor Sita de Jong Holding. En een van de geldschieters achter het park is dus LEF-directeur Theo Hendriks. Het is, op het oog, een wonderlijke combinatie.
Theo Hendriks is een druk baasje. Sinds 2013 is hij directeur van Finquiddity Vermogensbeheer, de firma die in 2013 de aanbesteding wint voor het beheer van de LEF-gelden. Dat provinciale fonds, met een omvang van zo’n 270 miljoen euro, verstrekt leningen voor duurzame, innovatieve projecten waar banken (nog) niet in willen investeren. Naast zijn drukke ‘officiële’ baan is Hendriks zeer actief als vastgoedbeheerder. Volgens het Kadaster is hij rechthebbende op 57 objecten, onder meer kavels en vakantiewoningen op recreatiepark De Kievit in Baarle-Nassau en huizen in een Vinex-wijk in Lelystad. En hij heeft dus geïnvesteerd in Meijel, op Stille Wille.
Hendriks (59) is sinds 2013 directeur van het toen opgerichte LEF. Hij heeft carrière gemaakt in de financiële wereld, deels bij Amerikaanse banken, zo blijkt uit zijn LinkedIn-pagina. Volgens dat LinkedIn-profiel is Hendriks vanaf 2005 ‘managing director’ van Polestar Capital, sinds 2018 de handelsnaam van Finquiddity Vermogensbeheer. „Een foutje”, zegt Hendriks over het feit dat hij volgens LinkedIn al zeventien jaar werkt voor Polestar. In werkelijkheid, zo vertelt hij nu, was hij „ongeveer van 2008 tot 2015” vooral actief voor Kempen & Co, een dochter van Van Lanschot Bankiers. „Voor hen bouwde ik een portefeuille ‘bloot eigendom’”, ofwel: kavels. Dat deed hij via zijn – eveneens niet op LinkedIn vermelde – bedrijf Finquiddity Grondvermogen BV.
Witwaspraktijken
Contactpersoon bij Stille Wille Olaf de Jong is ook een drukbezet man. Hij is (vastgoed)belegger, voornamelijk actief in Duitsland en Spanje. Naast zijn adviesrol bij Stille Wille – dat tot voor kort ook een park met dezelfde naam bezat in Oirschot – was hij, samen met de Turkse Eindhovenaar Sener Capkurt, lang eigenaar van vele tientallen (studenten)panden in de Lichtstad. Aan Capkurt kleeft een luchtje. Volgens Justitie is hij betrokken bij grootschalige witwaspraktijken, waarbij vermoedelijk drugsgeld wordt ingezet in de vastgoedwereld. Om die reden vordert Justitie, in een reeds jaren slepende procedure, 24 miljoen euro van hem terug.
In februari 2016 werd binnengevallen in de villa van Sener Capkurt in Eindhoven. — © Bert Jansen
Bij deze kwestie is De Jong niet betrokken, al is ook hij in de loop der jaren nadrukkelijk in het vizier van de opsporingsautoriteiten. Hij heeft twee veroordelingen wegens opiumwetdelicten op zijn naam, blijkt uit gerechtelijke stukken. De aard van die delicten staat niet vermeld.
Ook wordt in vonnissen aangehaald dat De Jong tussen 1999 en 2008 in totaal 46 panden had aangekocht, ter waarde van ruim 5,5 miljoen, terwijl hij volgens de Belastingdienst tussen 2000 en 2007 geen legaal inkomen in Nederland had. Volgens de rechtbank was er sprake van ‘een redelijke verdenking van witwassen’. Welk vervolg die verdenking heeft gekregen, is onduidelijk.
Strafrechtelijk
In een beschikking uit 2014 van de Ondernemingskamer van het Gerechtshof Amsterdam staat dat er een strafrechtelijk onderzoek tegen De Jong loopt en dat de administratie van de Stille-Wille-Holding in beslag is genomen. Het zou gaan om ‘onttrekking van gelden’ aan de holding. De Ondernemingskamer gelast daarnaast een onderzoek naar de geldstromen binnen het Stille Wille-concern en benoemt een onafhankelijke bestuurder. Of en hoe de zaak bij de Ondernemingskamer is afgelopen, is onduidelijk. De Jong stelt dat de strafrechtelijke kwestie is geseponeerd en dat hij een schadevergoeding heeft gekregen voor de „onterechte verdenking”. Hij stuurt een half screenshot als bewijs maar gaat niet in op verdere vragen. „Dat is allemaal privé”.
In 2015 is hij, voortvloeiend uit de witwasverdenking, tot in hoger beroep veroordeeld voor hypotheekfraude en gesjoemel met een salarisstrook rond Stille Wille. Twee jaar later krijgt hij 500 euro boete vanwege het antedateren van documenten rond de samenvoeging van de twee Stille Wille-parken in Meijel en Oirschot. In die zaak wordt moeder Sita eveneens veroordeeld.
In 2016 wordt De Jong, samen met zakenpartner Capkurt, na een vormfout vrijgesproken van vermeend gesjoemel met elektriciteitsmeters in hun Eindhovense panden. Een jaar eerder legt de gemeente Eindhoven 1 miljoen aan dwangsommen op wegens vermeende gebreken aan de studentenhuizen; daarvan wordt uiteindelijk 125.000 euro geïnd.
Geliquideerd
Olafs broer Aran was een grote jongen in de Brabantse drugswereld; hij was volgens Justitie de leider van de regionaal befaamde Maskerbij-bende, die rond 2011 werd opgerold. Aran werd op 17 november 2012, kort voor de rechtszaak, geliquideerd.
De broer van Olaf werd op 17 november 2012 geliquideerd. — © Bert Jansen
Op de bezittingen van Aran wordt beslag gelegd door de Belastingdienst, die een naheffing van 26 miljoen euro op de criminele winsten oplegt. In juli 2017 wordt dat bedrag verlaagd tot 20 miljoen. Die beslagen liggen ook op sommige kavels op Stille Wille, gezamenlijk eigendom van Aran en Olaf.
Olaf de Jong, woonachtig in het buitenland, krijgt zelf ook te maken met geweld: in november 2019 ontploft een explosief, vermoedelijk een handgranaat, bij een van zijn panden in Eindhoven.
De Jong klaagt in de publiciteit en in de rechtszaal meermaals dat er een ‘heksenjacht’ op hem gaande is. Volgens hem wordt hij in een kwaad daglicht gesteld vanwege zijn broer Aran, én omdat hij samen met Capkurt in onroerend goed zat.
In mei 2015 verschijnt in de Volkskrant een interview met politiemensen van de Taskforce Brabant Zeeland, gericht op het aanpakken van ondermijning. Ze vertellen – zonder de naam te noemen – over Capkurt: hoe ze deze Eindhovense pandjesbaas hadden ‘opgejaagd’. ‘De bedoeling was de man gek te maken. En in diskrediet te brengen bij banken en andere relaties’. De politiemensen spraken van ‘het beest in zijn neusgaten prikken, wie weet blaast het grommend de aftocht’.
Inval
Die tactiek lijkt te werken. Sener Capkurt vertelt tegenover De Limburger dat hij in juni 2017 alle zakelijke banden met De Jong heeft verbroken. „Bij mij is in 2016 een inval geweest vanwege die verdenking van witwassen. Olaf had ook continu problemen, vooral vanwege zijn broer. Maar zelf had hij ook wat onderzoekjes en wat dingen met de overheid. Het bleef wringen, telkens waren er belemmeringen. Hij vond dat het aan mij lag, ik vond dat het aan hem lag. Het is net als een huwelijk: als het niet meer gaat, dan ga je uit elkaar”, zo motiveert hij de ‘scheiding’. Via de notaris en met toestemming van het Openbaar Ministerie is alle bezit verdeeld, aldus Capkurt. „Op panden van hem lag beslag door de Belastingdienst, bij mij door Justitie. Het Openbaar Ministerie heeft toestemming gegeven voor de verdeling”.
Twee maanden daarvoor verstrekt Hendriks zijn lening van 1 miljoen euro aan Bungalowpark De Stille Wille Meijel BV. Bij de besprekingen is Olaf aanwezig. Als onderpand wordt een hypotheek van 1,8 miljoen euro verstrekt. In november 2018 volgt nog een tweede lening van 140.000 euro, vallend onder dezelfde hypotheek. Stille Wille en Sita staan vermeld in de akte maar de deal is geregeld via Olaf, aldus Hendriks.
Hij en De Jong kennen elkaar „al een jaar of tien”. Hendriks: „Het was een van de honderd contacten die ik had toen ik werkte voor Kempen & Co”. Omstreeks 2015 wilde Hendriks al kavels kopen op het Stille Wille-park in Oirschot. „Ik heb toen ook een offerte uitgebracht. Maar de verkoop ging uiteindelijk niet door, nadat permanente bewoning op dat park werd toegestaan en de kavels dus veel meer waard werden”.
De afgelopen jaren verschenen diverse publicaties over onder meer Stille Wille en de familie achter het park. — © Eindhovens Dagblad
Geldschieter
In 2016 komen beiden dus opnieuw bij elkaar uit als Stille Wille een geldschieter zoekt voor de aankoop van een flink aantal kavels op het Meijelse park. Een tussenpersoon doet een warme aanbeveling bij de familie De Jong: ‘In het bijzonder kan ik opmerken dat Theo Hendriks directeur-grootaandeelhouder is bij Finquiddity Vermogensbeheer, een organisatie welke beschikt over vergunning Autoriteit Financiële Markten’.
Dit voorjaar publiceerde het RIEC Oost-Nederland (Regionaal Inlichtingen- en Expertisecentrum) een rapport over criminele investeringen in vakantieparken. Als één van de voornaamste risico-indicatoren wordt genoemd: financiering via private personen, niet via de bank.
Lees ook: ‘Vakantieparken op grote schaal gebruikt om geld wit te wassen’
Hendriks is een private financier. Hij zoekt een belegging met hoog rendement en „zonder al te veel tijd qua beheer” om zijn pensioenvoorziening veilig te stellen, legt hij tegenover De Limburger uit. Maar hij was op zijn hoede, stelt hij nu. „Ik wist van het akkefietje rond de broer, die liquidatie in het kickbox-circuit. Die broer, Aran, was actief in de drugscriminaliteit, denk ik. En Olaf legde me uit dat de bank hem geen financiering wilde verlenen vanwege de associatie met Aran. Daarom was ik zeer terughoudend, én kritisch over de familieleden. Ik wilde Olaf dus ook éérst zien en spreken, om een gevoel te krijgen bij de persoon. Dat doe ik normaal nooit bij dit soort financieringen”.
De Jong: „Wat Hendriks zegt over de weigering van de bank, klopt niet. Wij hadden gewoon op meerdere plekken een offerte gevraagd en hij kwam als beste uit de bus”.
Hendriks deed onderzoek „voor zover dat kon”, zo stelt hij. „Maar ik kwam geen berichten tegen die negatief waren, niets over een strafrechtelijk verleden”.
Op de vraag of het niet wat naïef is voor een LEF-directeur, beheerder van 270 miljoen provinciegeld, verdedigt Hendriks zich: „Ik kan niet in databases van Justitie, je zit met de privacy, je stuit op een Chinese wall”.
‘Verontrustend’
Nu geconfronteerd met de achtergronden van de familie De Jong schrikt Hendriks zichtbaar. „Dit is zéér verontrustend. Al deze signalen wekken zeker een bepaalde schijn. Ik wil natuurlijk geen associatie met drugscriminelen of fraudeplegers.” Met de kennis van nu had hij de lening niet verstrekt, bezweert hij. „Maar ik kan het contract niet zomaar opzeggen. Dat kan alleen als er in strijd wordt gehandeld met de vergunning, maar ik weet niet eens of ze die nodig hebben.”
Dat laatste is het geval: de gemeente Peel en Maas wijzigde medio 2021 de APV (Algemene Plaatselijke Verordening) en stelde (exploitatie-)vergunningplicht in voor recreatieparken. Vergunningaanvragers kunnen vervolgens worden onderworpen aan een Bibob-toets (Bevordering integriteitsbeoordeling door het openbaar bestuur), om te beoordelen of er mogelijk crimineel geld in het spel is. Stille Wille stelt nu dat ze geen vergunning hoeven aan te vragen omdat ze ‘geen park exploiteren, alleen erfpachtrechten uitgeven’. „Dat wordt nog een juridische strijd”, kondigt Wilma Delissen, burgemeester van Peel en Maas, aan.
Hendriks: „Dit is me allemaal niet bekend”. Ook van de al jaren slepende handhavingsperikelen op het Meijelse park zegt Hendriks niets te hebben geweten. „Al heb ik in de aanloop naar dit gesprek natuurlijk wél even gegoogeld.”
Hendriks meldt zijn bemoeienis met Stille Wille pas aan de provincie nadat De Limburger vragen heeft gesteld. „De provincie wist wél van mijn vastgoedactiviteiten in het algemeen, maar dit specifiek had ik nooit gemeld, nee.”
Theo Hendriks beheert het energiefonds van de provincie Limburg. — © Loraine Bodewes
‘Kwetsbaar’
Toch is Hendriks zich al langer bewust van dreigende reputatieschade, zo blijkt uit correspondentie in bezit van De Limburger. Een bewoner van Stille Wille dagvaardt Hendriks eind 2020 in een erfpachtprocedure. Wim Merkens, directeur van Stille Wille, mailt de betrokkene: ‘Ik heb navraag gedaan bij de heer Hendriks, die heeft aangegeven dat hij met zijn financiële instelling onder toezicht staat van de AFM en daarom kwetsbaar is voor dit soort dagvaardingen, die zijn goede naam zouden kunnen aantasten’. De kwestie wordt zonder rechtszaak geschikt. Hendriks zegt nu de afloop van de zaak niet te kennen.
Op de vraag of hij niet vreest chantabel te zijn door zijn Stille Wille-activiteiten antwoordt Hendriks: „Uiteraard, dat is onderdeel van de reputatieschade die ik nu oploop. Maar door het nu zelf te melden aan de provincie denk ik dat het wel meevalt. Ik kan het maar beter zelf op tafel gooien, in plaats van afwachten tot het via de krant aan de grote klok wordt gehangen. Nu is het onder de pet vandaan.”
Theo Hendriks stelt dat het artikel ‘onnodige reputatieschade zal opleveren’
Drie weken na het gesprek mailt Theo Hendriks dat ‘de beweringen feitelijk onjuist zijn’ en dat het artikel ‘provincie, LEF en mij persoonlijk onnodige reputatieschade zal opleveren’. Hij heeft ‘flinke controles’ uitgevoerd, ook recent nog, waarbij ‘geen bijzonderheden zijn geconstateerd die een eventuele financiering in de weg stonden’. ‘Ik ben zorgvuldig te werk gegaan.’ Daarbij, aldus Hendriks, was het ‘eerder aan andere partijen als notarissen, banken en accountants om actie te ondernemen bij eventuele misstanden’.
Gedeputeerde Staten geeft opdracht voor onafhankelijk feitenonderzoek
Alle bevindingen zijn in een gesprek voorgelegd aan gouverneur Emile Roemer. Gedeputeerde Staten verklaren vervolgens schriftelijk (onder meer): ‘Op grond van de verkregen signalen van buiten willen wij ons – als aandeelhouder – ervan vergewissen dat de partners aan wie wij taken toevertrouwen van onbesproken gedrag zijn. Om in dat licht te bezien of in deze casus de correcte afwegingen zijn gemaakt, heeft het college van Gedeputeerde Staten opdracht gegeven aan een extern onderzoeksbureau om een onafhankelijk feitenonderzoek te verrichten naar de privé-investering van directeur Hendriks van Polestar Capital (voorheen Finquiddity)’.
Olaf de Jong: ‘Er is niets aan de hand’
Olaf de Jong reageert geïrriteerd op de vragen van De Limburger. „Er is niets aan de hand. Ik heb niets met Stille Wille te maken, nooit bestuurlijke verantwoordelijkheid gehad. Ik heb geadviseerd bij het regelen van de lening van Hendriks, dat klopt, maar verder niets. En mijn verleden is privé en totaal niet relevant voor de zakelijke relatie tussen Hendriks en Stille Wille. Met de fiscus heb ik nooit problemen gehad en witwassen is me nooit ten laste gelegd. Ik vind uw insinuaties ongefundeerd.”
Burgemeester Peel en Maas zegt te schrikken van connecties
Burgemeester Wilma Delissen van Peel en Maas was niet op de hoogte van de hypotheek van Hendriks. „Ik schrik er wel van dat iemand die werkzaam is bij een door de provincie ingesteld orgaan connecties heeft op een park waar wij al zó lang handhavend bezig zijn”.
Hoogleraar criminologie: „Dit maakt je toch behoorlijk kwetsbaar”
Volgens Hans Nelen, hoogleraar criminologie aan de Universiteit Maastricht, roepen de privé-investeringen van Hendriks „wel héél veel vragen op”. Nelen: „Dit maakt je toch behoorlijk kwetsbaar. Ik zou als provincie nooit willen dat de directeur van zo’n LEF-fonds op grote schaal privébankje speelt. Je loopt toch het risico dat je verwijtbaar wordt betrokken bij criminaliteit of witwassen.” Dat risico kan bewust óf onbewust zijn genomen, aldus Nelen. „In dat laatste geval kijkt hij toch weg van de geur rond het park en steekt hij de kop in het zand. Daar zit de grootste zorg: hij gaat privé wel héél gemakkelijk met partijen in zee. Wat mag je dan verwachten van hem als LEF-directeur, als poortwachter? Daar mag je zorgvuldigheid van verwachten: iemand die elke schijn van malafide praktijken vermijdt. Je wil een directeur van onbesproken gedrag. En publiciteit als deze straalt toch af op het LEF”
Journalist Judith Janssen sprak met hoofdredacteur Bjorn Oostra en verslaggever Sjors van Beek van De Limburger over de totstandkoming van dit artikel.
De Limburger Podcast - LEF . — © De Limburger