Van nul tot nu Parkstad: Er was al eens een stationnetje in Spekholzerheide
De stoomtrein in Spekholzerheide. — © Martin van der Weerden
In de rubriek Van Nul tot Nu gaat Martin van der Weerden in op de veelzijdige historie van deze regio. Ditmaal over de stoomtrein van de ZLSM. Die wekt allerlei nostalgische herinneringen aan vervlogen tijden. Maar kloppen die altijd?
Toen ik enkele weken geleden de spoorwegovergang vanuit De Gracht naar Spekholzerheide wilde oversteken, waren twee medewerkers van ‘het toeristentreintje’ bezig om handmatig de slagbomen naar beneden te laten. In plaats van irritatie over het noodgedwongen wachten, werd ik ondergedompeld in een warm bad van jeugdherinneringen. Hier lag toen namelijk het NS-station Spekholzerheide, waar wij uit moesten stappen om bij oma op bezoek te gaan. Zij woonde aan de Grachterstraat, onder de rook van de steenkolenmijn Willem-Sophia. De vlekken op onze kleding lieten zien dat wij toch weer waren gaan spelen op plaatsen die voor ons verboden waren.
Spoorlijn Aken-Simpelveld-Maastricht
Deze spoorwegovergang, bij het inmiddels alweer gesloten treinstation, bestaat precies 150 jaar. Al in 1853 was er een spoorlijn geopend, die Aken via Simpelveld verbond met Maastricht. In 1856 werd deze lijn doorgetrokken naar Hasselt, waarmee een doorgaande verbinding van Keulen naar Antwerpen werd gerealiseerd. Niet ver van deze spoorlijn, bij de Domaniale Mijn in Kerkrade, werd toen al stevig wat steenkool naar boven gehaald. Om deze productie beschikbaar te krijgen voor de internationale (vooral Duitse) markt, werd in 1872 de zijtak van Simpelveld naar Kerkrade aangelegd. Vanwege het heuvelachtige terrein was dit geen gemakkelijk karwei, zoals überhaupt de aanleg van spoorlijnen in Zuid-Limburg. Een rechtstreekse treinverbinding naar West- en Noord-Nederland kwam pas in 1896 tot stand met de lijn Sittard-Heerlen-Herzogenrath.
Blauwe Engel
Mijn jeugdherinnering werd geactiveerd door een historische stoomlocomotief. Maar in de jaren 60 was de stoomtijd echt wel voorbij. Wij reden in een Blauwe Engel. Dat was een dieselelektrisch treinstel dat door de Nederlandse Spoorwegen werd ingezet, genoemd naar de helderblauwe kleur. Later werden ook andere kleuren gebruikt, maar de naam bleef.