Ambtelijke top Tweede Kamer stapt op om zaak-Arib
© ANP
De complete ambtelijke top van de Tweede Kamer is opgestapt. De ambtenaren zijn het niet eens met de manier waarop het onderzoek naar oud-Kamervoorzitter Khadija Arib verloopt. De opgestapte griffier van de Kamer, Simone Roos, zegt dat het ‘niet meer mogelijk is om als werkgever een veilige werkomgeving te kunnen bieden’. Kamervoorzitter Vera Bergkamp (D66) zegt de situatie te ‘betreuren’, zelf wil zij van opstappen niets weten.
De timing van het ontslag door de ambtelijke top is opvallend. Binnen het Kamerbestuur onder leiding van voorzitter Bergkamp, het zogeheten presidium, woedde deze week een strijd over de vraag of het externe onderzoek naar Arib wel moet doorgaan. De oud-voorzitter wordt beschuldigd van een ‘schrikbewind’. Bergkamp laat vrijdagavond weten dat het onderzoek naar Arib wat haar en het presidium betreft wél doorgaat. ,,Als er wat gebeurt bij een hockeyclub, meldingen, dan doe je er ook onderzoek naar!”
Maar onder meer PVV, SP, PvdA en Kamerlid Pieter Omtzigt hadden het presidium – met daarin acht Kamerleden van de grotere partijen – gevraagd het onderzoek te stoppen. „We hebben zorgen over de onafhankelijkheid”, zei SP-Kamerlid Renske Leijten, die zelf niet in het presidium zit. „Het is beter om een nieuw onderzoek te starten, waarbij het presidium recht doet aan de klachten, maar waarmee we ook vooruit kunnen: hoe gaan we in de toekomst om met anonieme klachten aan het adres van een Kamerlid?”
Ontluisterende bijeenkomst
Een openbaar overleg in de Tweede Kamer waarin een meerderheid van de partijen liet weten het onderzoek tegen Arib te willen stoppen, wordt door de opgestapte griffier Roos omschreven als ‘de meest ontluisterende bijeenkomst in mijn loopbaan, in alle opzichten’.
De hoogste ambtenaren van de Tweede Kamer hadden eerder klachten uit anonieme brieven bevestigd dat onder Arib sprake zou zijn geweest van een ‘schrikbewind’. In haar ontslagbrief schrijft griffier Roos: „Zoals bekend heeft het Managementteam (MT) van de Tweede Kamer deze signalen helaas moeten bevestigen op grond van eigen ervaring en waarneming.” Daarom had Roos - samen met het politieke bestuur van de Kamer - besloten een extern onderzoek naar Arib in te stellen.
Roos schrijft nu: „Sinds dit besluit is het zeer onrustig in de Tweede Kamer, hetgeen ik vanzelfsprekend betreur. Tegelijk ontslaat onrust een werkgever niet van de juridische en morele verplichting signalen te laten onderzoeken. De onrust is naar mijn observatie voor een groot deel politiek ingegeven en gestuurd, waarbij ook een deel van de media en een aantal wetenschappers lijken te zijn betrokken. Hiermee heb ik, als werkgever, grote moeite.”
Volgens de opgestapte griffier Roos is sprake van ‘een politiek schaakspel’. Zij zegt dat er ‘niet of nauwelijks oog en aandacht is voor de ambtenaren die recent en ook in het verleden aandacht hebben gevraagd voor sociaal onveilig gedrag’.
Reactie Bergkamp
Kamervoorzitter Bergkamp zegt vrijdgavond in een reactie het belangrijk te vinden dat het onderzoek naar de meldingen gewoon doorgaat. ,,Ik ben overvallen door het nieuws, het is belangrijk om de boel bij elkaar te houden. Maar het gaat hier om sociale veiligheid van medewerkers, daarom moet het onderzoek doorgang vinden.” De Kamer moet gaan stemmen over het doorgaan van het onderzoek. Dat is opmerkelijk, omdat Bergkamp zich erover beklaagt dat het onderzoek naar Arib ‘politiek is geworden’. Door een stemming in de plenaire zaal wordt het nóg meer een politieke kwestie. Van zelf opstappen wil Bergkamp niets weten. Zij ziet het als haar taak om voor ‘sociale veiligheid’ in het Kamergebouw te zorgen.
Bergkamp haalt ook uit naar de media. Volgens haar ‘wordt bijna alles verdacht gemaakt’. „Ambtenaren zijn geen publieke figuren. Ik betreur het dat zij met naam en toenaam in de krant zijn genoemd. En het hield ook maar niet op. Iedere dag was er wel weer wat.”
Griffier Roos is per direct vertrokken. Ook Jaap van Rhijn (directeur Huisvesting), Jorine Wolff (hoofd Stafdienst HR), Peter van Wensem (hoofd Stafdienst Communicatie) en concernjurist Jan Punt pakken hun biezen. De overige twee leden van het managementteam - Paul Wit (hoofd Stafdienst FEZ) en Peter Paans (CIO) - stappen ook uit de top, maar ‘blijven hun dagelijkse werk vooralsnog uitvoeren’.
PVV-leider Geert Wilders spreekt van ‘een puinhoop’. Hij vindt dat Bergkamp ook moet opstappen: „Het onderzoek naar Arib is politieke messentrekkerij van de smerigste soort. De enige uitspraak van de Kamer die Bergkamp wat mij betreft krijgt, is een dikke motie van wantrouwen.”