Onzekerheid over vaste energiecontracten voor Nederlandse huishoudens

Uit een brief van Jetten blijkt dat veel consumenten momenteel al een variabel energiecontract hebben. Zij hebben te maken met zeer hoge flexibele energieprijzen en onzekerheid, omdat energieleveranciers hun tarieven kunnen aanpassen. In Duitsland kunnen wel langjarige energiecontracten worden aangegaan (voor veel lagere maandbedragen), onder andere omdat overstapvergoedingen veel hoger zijn. Hierdoor stappen consumenten niet snel over naar concurrerende energieleveranciers. Dit geeft energieleveranciers voldoende zekerheid om langjarige energiecontracten aan te bieden met een vaste prijs. Dat vertaalt zich door in veel lagere maandbedragen. Maar in Nederland is de situatie heel anders.

Uit de meest recente cijfers, gepubliceerd door het CBS, blijkt ongeveer 67 procent van de energiecontracten variabel en ongeveer 33 procent van de energiecontracten vast. „Omdat er geen aanbod van vaste energiecontracten is, stijgt het aandeel variabele energiecontracten en daarmee de onzekerheid onder consumenten over hun energierekening. Consumenten hebben daarmee op dit moment niet de keuze om voor een variabel tarief of een vast tarief (met meer zekerheid) te gaan”, erkent Jetten.

Overstappen

Het ontbreken van het aanbod aan vaste energiecontracten zorgt bovendien voor een grote daling in het aantal consumenten dat overstapt naar een andere energieleverancier (van 27 in 2021 naar 14 procent in 2022).

„De voornaamste aanleiding voor consumenten om over te stappen is gelegen in het besparen van maandelijkse kosten. Wanneer een consument overstapt en bij een nieuwe energieleverancier een variabel energiecontract afsluit, wordt hij in de huidige markt doorgaans geconfronteerd met een hoger tarief dan het tarief dat geldt ten opzichte van bestaande klanten met een variabel energiecontract.”

Jetten heeft vele weken geleden al aangegeven dat hij de wet wil wijzigen zodat energieleveranciers verplicht jaarcontracten moeten gaan aanbieden tegen een vast tarief. Maar wanneer dat gaat gebeuren blijft nog volstrekt onduidelijk. De D66-bewindsman wil eerst nog ’bezien hoe deze wettelijke eis het beste verder vormgegeven kan worden’. Dat terwijl coalitiepartijen VVD en CDA pleiten voor meer vaart op dit dossier. Zij willen dat die wetswijziging per 1 januari van kracht wordt. Onduidelijk blijft of dat gaat lukken.

Spoed

CDA-Kamerlid Henri Bontenbal maant Jetten dan ook tot spoed. „Wat mij betreft kan de minister niet genoeg haast maken met het op orde van de consumentenbescherming.” Hij is blij dat Jetten die handschoen wil oppakken. „Het is echter nog niet duidelijk wanneer de aanpassingen zullen ingaan.” De Limburgse VVD’er Silvio Erkens bepleit eveneens de snelle terugkeer van vaste contracten. „Die moeten consumenten zekerheid bieden. Vandaar dat deze ook zo snel mogelijk beschikbaar moeten komen.”

Jetten erkent wel dat ’het vrijwel volledig wegvallen van het aanbod aan dergelijke contracten illustreert dat er behoefte is aan een basis voor het bieden van meer zekerheid.’ Ook is hij voornemens de overstapvergoedingen omhoog te brengen, ook naar Duits voorbeeld. Daarnaast is Jetten ’voornemens’ een onderzoek te starten nu blijkt dat mensen die voor het eerst een nieuw contract afsluiten (bijvoorbeeld starters, studenten of gescheiden mensen) tot wel drie keer meer voor hun energie moeten betalen dan bestaande klanten. „Ik wil daarbij tevens onderzoeken of en hoe er meer gelijkheid gevraagd kan worden in de tarieven voor bestaande en nieuwe klanten.”

Lees ook: Eigen gas en stroom, maar 190 euro energiecompensatie gaat aan deze bewoners voorbij