Biej wieze van sjpreëke: Inne prins is geboare!
© Diana Scheilen
Regelmatig presenteert de dialectgroep van de Heemkundevereniging Brunssum ‘Bie Wieze Van Sjpreëke’. „Vier nuëdige jieëderee oet om hie aan deel te numme. Doer ‘n sjtukske te sjrieve en noa w.roeselers@outlook.com te sjikke, of om ‘ns langs te komme op een van os oavende; de 2e moandig van de moand om 20.00 oer in de vuurmalige Mariasjoeël teëgenuëver ’t polisieburo Prins Hendriklaan 382, 6443 AE in Broenssem.”
Went me i gen durp inne prins wilt proclamere, mot doa gans get aan vuuraaf goan. Der Zef en der Drees, de lede van de prinsecommissie, motte inne kandidaat vinge en bekieke doeër ‘t joar heër de meugelikke kandidate. Mit vasteloavend kieke ze ‘ns rondj en kalle hie en doa get. En bekieke wie de jonge oet gen durp vasteloavend viere. Mit kirmes kan me ooch good zieën of inne jong bekint is bie de luuj. Zoeë ontsjteet doeër de joare heër ‘n lies mit kandidate die ummer weer aagepas wurdt. Op ‘n gegeëve moment wurdt ‘t tied dat inne jong serieus benadert wurdt, dit joar is dat der Sjir. Vuurzichtig wurdt op der Sjir aa gegange. Wie ‘t gene zoog, in ‘n heukske van ‘t patronaat, op inne zoaterdigaovend in juli. “Kom murge-oavend om nuëge oeëre bie der Drees”, hou Zefke heuëm sjtillekes gezag. Der Sjir, deë neet wos hoe ‘t uëver ging, zag nog: “Wat zeëste!” “Moel houte, gene get zigke en komme”, hou Zef nog vlot gezag en woar weggetrampeld.
Daags der noa kumt Sjirke mer op Drees aa. Zefke woar al doa en zoot mit Drees aan de koffie. ‘t Berb, de vrouw van Drees, woar kienne. Dan wurdt Sjir gevroagd of heë prins wilt were. Es Sjir neet direk nee zeët, komme de verhoale van vreuger. Vasteloavesverhoale hoe Zef en Drees soms hel om motte lache. En sjterke verhoale om te loate zieën aan Sjir wat de karnavalskloep neet allemoal veërdig kint sjpieële. Dan weer sjtolse verhaole uëver der sjtaatse prins deë der sjluëtel van der burgemeester kriet en op karnavalsmoandig op der praalwage doeër gen durp wurdt gevare en doeër jieëkeree geieërd wurdt. En Sjirke vrieëgt zich get bedinktied. Zefke knupt heuëm nog ‘ns in de oeëre om der mit gene uëver te sjpreëke en gieëft Sjirke ‘n weëk bedinktied.
De weëk der noa zit Sjir weer mit Zef en Drees bie ee. Noa nog mieë sjoeëne, sjterke en sjtaatse verhoale en twieë put koffie zeët Zefke: “Alla Sjirke, wat wurdt ‘t?” Went Sjirke joa zeët feliciteerd Zefke heuëm en hoalt Drees de flesj eëls oet die heë al keul gezat hou. “’n Eëlske om ‘t vuurzchtig te viere”, zeët Drees en sjut drie gleëskes vol. “Op hoeëgheed prins Sjir de ieësjte”, zeët Zefke en nipt mit inne blieje glimlach aan zien drupke. Dan wurdt nog lang gekald uëver wat der allemoal geregeld mot were. “Noa de zoeëmervekans numme vier kontak mit dich op”, zeët Drees. “Loat dich zoaterdigs in de café neet teveuël bie os zieën en kal mit gene der uëver”, mint Zefke. En Drees lieët Sjirke oet.
Noa de zoeëmervekans lupt Zefke op inne zondigmiddig onger ‘t voetballe kieke langs der Sjir doeër en zeët ongetusje: “Murge om ach oeëre aan de kirk van Dingsdoa.” “Ach oeëre”, zeët Sjirke en rupt dan, om onopvallend te lieke, get gans onprinseliks teëge der sjeidsrechter. Zefke, Drees en Sjirke komme alledrie apaart noa de aafgesjproake plaatsj. “Heët uch gene gezieë?” Vrieëgt Drees aan de angere. Dan sjtappe ze in de wage va Zefke en vare weg. “Wat gont vier doeën?”, vrieëgt Sjirke. “Medailjes oetzeuke”, zeët Zefke, “ich hub ‘n aafsjproak gemak om hauf nuëge.” En zoeë treffe die drie zich vaker. Dan weer urges in ‘n café, dan weer op ‘n parkeerplaatsj, mer ummer boete gen durp. De geheimhouding sjteet hoeëg in de vaan gesjrieëve. Op ‘n aafsjproak get later in ‘t joar is ooch der Driek derbie. Driek is president van de vasteloavesvereniging en wilt ‘ns mit Sjir kalle uëver de proclamasie. Went ooch dat gebuërd is en oet gemak is hoe Sjir oet mot versjiene, motte der nog sjtiekem foto’s gemak were. Weer i gen duuster urge noa binne sjlupe en ummer weer vuurzichtig zin.
Op der daag van de proclamasie verrikt Sjir van de nerve. En toch mot heë zich mit zien gewuën kostuum op de prinseproclamasie loate zieën, went doa geet heë joa al joars heër. Went de Road van Ilf in trikt mit der Harie, der prins deë mot aaftreë, vilt Sjir van de nerve ‘n vol glaas beer oet gen henj. Drees zeët teëge Zefke: “Went deë zulderos ‘t mer neet van de nerve in de boks deet.” Der president euëpent de oavend. Heë vertild wie sjoeën de vasteloavend is en wie good prins Harie doa in gepast heët. Opins hoalt heë inne roeë tesjeplak oet ziene zjwarte frak en veëgt zich kwansies de troane oet de oge, versjeije vrouwluuj motte ‘n troan wegpietsje. Dan lieët heë mit veuël kal prins Harie aaftreë. Mit Zaate Hermenie en Road van Ilf geet oud prins Harie de zaal oet. Der president begint weer te sjpreëke:”Biste carnavaliste, leef luuj. Ich sjtoan hie gans alleen. Dat is koud en sjoeverechtig en huërt neet heem in der vasteloavend. Ich loat de Zaate Hermenie get meziek sjpieële, dan komme vier sjtrakke bie uch truuk mit inne prins hoe vier os allemoal aa kinne werme. Bis geliek!” Dan trikt mit veuël kabaal de Zaate Hermenie in en de president lupt ruijig op de tieëk aa. Ongerwiel, oane dat ene dat merkde, hoalt Drees Sjirke oet de zaal weg.
Get later lupt de president weer de buhn op en lieët de Zaate Hermenie inne buutemarsj sjpieële. De Road van Ilf kumt sjtols alaaf ropend noa binne. Ze hubbe ‘n groeëte weeg bie zich die doeër veer man gedrage wurdt. Der president moelt uëver de prachtige weeg in bontje kluëre gesjilderd mit inne blauwe hieëmel der boave. “Der zal waal ‘n jungske i ligke”, zeët heë. De luuj prebere in de weeg te kieke mer zieën alleen ‘n dikske en ‘n groeëte babymutsj. President Driek hilt ‘n verhoal uëver luijers en bewaarsjoeël. Der Sjir deë get krap in die weeg zit kriet bau kramp in de kneuëk. Bie de luuj lupt de sjpanning hoas ondraagelik op. Dan besjrieft der president de vasteloavend wie de geboorte van ‘n kindj en reupt Sjir noa boete.
Sjirke sjpringt oet de weeg… inne prins is geboare!