Plaagstootjes en harde tackles in slotdebat: ‘U heeft nooit een boer van dichtbij gezien’

© ANP

Terwijl buiten het getoeter van tractoren en geknal van vuurwerk klonk, debatteerden in het Brabantse provinciehuis dinsdagavond nog één keer de landelijke politieke kopstukken voor de Statenverkiezingen. In een laatste poging om de zwevende kiezer te overtuigen, deelden partijleiders plaagstootjes én harde tackles uit. „Ik geloof niet dat de heer Baudet ooit een boer van dichtbij heeft gezien”, sneerde Attje Kuiken (PvdA).

Redactie

Het NOS-slotdebat werd gedomineerd door oneliners en harde verwijten over en weer. D66-leider Sigrid Kaag noemde halvering van de veestapel ’een noodzakelijk kwaad’. BBB-voorvrouw Caroline van der Plas herhaalde nog eens dat de dreigende onteigening van boeren van tafel moet. Van der Plas wil dat provincies straks alle ruimte krijgen om zélf te bepalen wat er gebeurt met in het landelijk gebied. „We moeten niet meer alles dichttimmeren in een regeerakkoord”, vindt zij.

Ondertussen deed CDA-leider Wopke Hoekstra een verwoede poging om de stem van de afgekeerde plattelander terug te winnen. „De culturele elite negeert de omgekeerde vlaggen”, zei Hoekstra. Daarop wreef Joost Eerdmans (JA21) hem in dat het CDA jarenlang ’machtsfactor nummer 1 op het platteland’ was. „De omgekeerde vlag hangt ook voor uw neus”, sneerde Eerdmans richting de CDA-leider.

NOS-presentator Rob Trip kon aan het begin van het debat overigens even niet op de naam van Hoekstra komen. Ook noemde Trip de kersverse CU-leider Mirjam Bikker even ’mevrouw Dikker’. „Ik kan nog groeien”, erkende Bikker.

© ANP

Klimaat

D66-leider Kaag en Attje Kuiken (PvdA) drukten armpje over de vraag welke partij het meeste doet voor het klimaat. „Ik zie wel dat het niet makkelijk is voor D66 in dit rechtse kabinet met Rutte”, zei Kuiken. Kaag riep in herinnering dat Nederland lange tijd ’het slechtste jongetje van de klas’ was, ook toen PvdA in het kabinet zat. „Wij praten niet alleen langs de zijlijn over klimaatactie, wij dóén het”, aldus Kaag tegen Kuiken.

Ondertussen plaatste Thierry Baudet (FvD) daar een ander geluid tegenover. Hij wil juist dat de kolencentrales weer open gaan en dat de gaskraan in Groningen weer wordt opengedraaid. „Nederland kan het zich niet permitteren om al het gas in de grond te laten zitten”, aldus Baudet. Volgens Kuiken ’heeft de heer Baudet nooit een boer van dichtbij gezien’. „Misschien heeft hij wel een paar bruine laarzen thuis staan.”

Peiling

Het was de laatste kans voor partijen om campagne te voeren. Dat er veel op het spel staat, blijkt uit de slotpeiling van Ipsos en EenVandaag. In die peiling staan de coalitiepartijen op fors verlies: D66, CDA en CU zouden zo’n beetje halveren ten opzichte van 2019, terwijl de VVD gelijk blijft. BBB – dat de laatste weken bezig is aan een opmars – strijdt met de VVD om de eerste plaats. Ook het blok van GL en PvdA zou in de Eerste Kamer de grootste fractie kunnen worden, hoewel de ’linkse wolk’ niet meer zetels binnensleept dan in 2019.

Als deze laatste peiling werkelijkheid wordt, is het extreem lastig voor de coalitie om in de senaat een werkbare meerderheid te krijgen. De laatste jaren werd daarvoor regelmatig naar PvdA en GL gekeken, maar straks zijn mogelijk méér partijen nodig om het kabinetsbeleid te stutten. De vraag is of andere partijen zich daarvoor laten lenen. Bij een overdonderende overwinning van BBB ’groeien de zorgen over de bestuurbaarheid van Nederland’, zo zegt een coalitiebron.

Lees ook: Honderden boeren bij lijsttrekkersdebat Den Bosch, aanwezigen mogen niet naar buiten