Column: Een open invitatie
Er was de afgelopen weken veel ophef over de impact van kunstmatige intelligentie op de arbeidsmarkt, beroepen en takenpakketten. Er verschenen zelfs lange lijsten met verdwijnbanen, zoals programmeurs, journalisten, marketeers, advocaten, docenten en accountants. In februari hadden wij gelukkig professor Dhondt als spreker tijdens onze managementbijeenkomst. Zijn boek Robot zoekt collega is een open invitatie aan de robots.
“Kom maar gerust, we hebben jullie nodig. We hebben meer artificiële intelligentie nodig, meer geconnecteerde apparaten en nog meer autonoom functionerende technologie. Laat die vierde industriële revolutie maar komen. En snel ook. Want onze arbeidsmarkten koken over. We hebben al die technologie dringend nodig om onze huidige welvaart in stand te houden. Onze vrees dat deze technologie al ons werk zou afnemen, is onterecht gebleken.” Dhondts pleidooi is een optimistisch baken. Mijn nachtrust is dus niet verstoord door de doemdenkers. Ik ben nieuwsgierig naar een toekomst waarin mensen en robots samenwerken aan de aanpassingsuitdagingen van deze eeuw.
Volgens de Griekse mythologie kon Pandora haar nieuwsgierigheid niet bedwingen toen ze de doos met alle kwaden van Zeus kreeg. Ze opende de doos en bevrijdde zo alle rampen, ziekten en zorgen die zich over de aarde verspreidden: aan het zorgeloze bestaan van de mens was definitief een einde gekomen. En grote zorgen hebben we nog steeds. Over het klimaat, de oorlog in Oekraïne, de oplopende spanningen tussen de USA en China, de voedselprijzen en de hoge inflatie. Maar ook relatieve bekommernis over de structurele krapte op de arbeidsmarkt, hoge verzuimcijfers en het stagneren van de productiviteit.
Is kunstmatige intelligentie een doos van Pandora? Een black box vol kommer en kwel? Of kan deze uitvinding van de mens veel ellende oplossen? Laten we samen onderzoeken hoe we met kunstmatige intelligentie aan onze zijde de structurele krapte op de arbeidsmarkt kunnen verbeteren, waar nodig de werkdruk kunnen verlagen, de wachtlijsten kunnen terugdringen en de productiviteit net als in de vorige eeuw exponentieel kunnen verhogen. Alleen dan kunnen we zoals Steven Dhondt beweert onze huidige welvaart in stand houden.
Kunstmatige intelligentie gaat echter niet alle complexe uitdagingen in onze samenleving oplossen. We mogen het menselijk vernuft niet afschrijven. Probleemoplossend vermogen van mensen blijft nodig om in de toekomst betere problemen te krijgen. Voor onze managementbijeenkomst in april hebben we daarom Ivo Schils, trainer & service designer bij Maastricht University School of Business and Economics, als spreker uitgenodigd om ons mee te nemen in Design Thinking als methode voor het oplossen van zogenaamde wicked problems. Misschien wil iemand van de deelnemers zijn robot-collega meenemen. Die is uiteraard van harte welkom.