Excuses kabinet aan nabestaanden Peter R. de Vries en Derk Wiersum, beveiligingsstelsel op de schop

Dat meldt Justitieminister Yesilgöz in reactie op het rapport van de Onderzoeksraad voor Veiligheid (OVV).

Volgens de bewindsvrouw is de dreiging vanuit de georganiseerde misdaad dusdanig toegenomen dat een nieuw stelsel nodig is. „Binnen het nieuwe stelsel van beveiligen van personen is extra aandacht voor de te beschermen personen”, zegt de minister. „Een steeds groter wordende groep advocaten, rechters, journalisten en politici ervaart iedere dag de heftige gevolgen van een zware dreiging en de veiligheidsmaatregelen die nodig zijn om hier weerstand tegen te bieden.”

Het gezag komt voortaan te liggen bij de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV). Dat moet voorkomen dat verschillende instanties - met eigen belangen - informatie over mogelijke dreiging niet delen. Daarnaast moet wettelijk worden vastgelegd wie welke verantwoordelijkheden heeft. Een onafhankelijk adviesorgaan moet gaan adviseren over het stelsel.

‘Duidelijk dat er fouten zijn gemaakt’

Afspraken met kroongetuigen kunnen en mogen volgens de minister alleen worden gemaakt als dat verantwoord is met het oog op hun veiligheid, die van hun omgeving en functionarissen. Ze erkent fouten die eerder zijn gemaakt. „Het is duidelijk geworden dat er fouten zijn gemaakt, zoals het onvoldoende delen van informatie tussen de opsporing en bewaken en beveiligen”, zegt de minister. „Ook is onvoldoende tegemoetgekomen aan zorgen die leefden bij de te beveiligen personen en dierbaren.”

Het kabinet ’onderschrijft de grondige analyse en conclusies van de onderzoeksraad en neemt - zoals De Telegraaf eerder deze week al meldde - alle aanbevelingen mee bij de inrichting van het nieuwe stelsel van bewaken en beveiligen’. „Het is ten diepste te betreuren dat deze fouten zijn gemaakt en als verantwoordelijk minister heb ik hiervoor aan de nabestaanden excuus aangeboden”, zegt Yesilgöz. „Tegelijkertijd besef ik zeer goed dat het onbeschrijfelijke leed dat de nabestaanden is aangedaan door meedogenloze criminelen, niet kan worden weggenomen.”

Informatie bleef hangen

Na het vernietigende rapport over de beveiliging van Peter R. de Vries, advocaat Derk Wiersum en de broer van de kroongetuige in het Marengo-proces neemt het kabinet alle aanbevelingen van de Onderzoeksraad voor Veiligheid over. Uit het rapport van de OVV blijkt dat sprake was van ’gescheiden werelden’, waardoor cruciale informatie binnen politie en justitie niet op de juiste plekken terechtkwam, maar bleef hangen in verschillende organisaties. Uit het onderzoek komt pijnlijk naar voren dat in aanloop naar alle drie de aanslagen met dodelijke afloop, informatie niet of onvoldoende is gedeeld.

Ook verziekte verhoudingen speelden een rol. Dat zagen onderzoekers bijvoorbeeld bij de beveiliging van Peter R. de Vries. „Inhoudelijke verschillen van inzicht escaleerden tot een verstoorde relatie tussen overheid en de familie van de kroongetuige en Peter R. de Vries”, oordeelde de OVV. Ook dat afnemende vertrouwen stond informatiedeling in de weg, zien de onderzoekers. Een onafhankelijke beroepsinstantie moet soelaas bieden bij onenigheid.

Relevante informatie niet goed gedeeld

Voorbeelden uit het rapport maken pijnlijk duidelijk dat niet alle relevante informatie goed is gedeeld. Bewaken en Beveiligen beschikte bijvoorbeeld niet over informatie over wat later voorbereidingshandelingen bleken te zijn voor de aanslag op Derk Wiersum. Terwijl die gegevens – die niet werden herkend als relevant – gewoon in de politiesystemen stonden.

Er klonk kritiek op Justitieminister Yesilgöz omdat zij niet direct uitgebreid reageerde toen het rapport werd gepubliceerd. De bewindsvrouw wilde de tijd nemen om tot een zorgvuldige reactie te komen. Er volgt nog een debat in de Tweede Kamer over het rapport.

Lees ook: ‘Kabinet neemt aanbevelingen OVV over na snoeihard rapport’